Het masker waarachter zij leven; de illusie van de ‘echte mannen’

5 februari 2018

(Global Heart | Esther Haasnoot) Mannen die seksistische opmerkingen maken en graag de baas spelen over vrouwen hebben geestelijke problemen. Met een honger naar macht en controle en gewapend met een liefdeloze instelling, ervaren zij alsmaar een ontevredenheid en leegte die maar niet opgevuld lijkt te kunnen worden. Deze mannen identificeren zich sterk met hun ego-bewustzijn en ervaren weinig tot geen contact hartenergie.

De waarheid over ‘Macho’-mannen

Voor het grootschalige onderzoek, spraken de onderzoekers van de Indiana universiteit van Bloomington met bijna 20.000 mannen. De psychologen onderzochten mannen die voldeden aan de maatschappelijke stereotypering van een echte man. De studie onder Amerikaanse mannen toonde aan dat ‘hoe mannelijker een man is, hoe meer kans hij loopt op psychische problemen’.

Waarom kunnen we niet om de stereotypen en vooroordelen heen?

Vooroordelen, stereotypen en discriminatie komen veelvuldig voor in het dagelijkse leven. Iedereen krijgt er al dan niet bewust mee te maken. Gender-stereotypen zitten diepgeworteld in onze natuur en cultuur. Maar juist omdat stereotypes onbewuste aannames zijn, is het lastig om ze te corrigeren en om te zetten. Gender-stereotypen verbindt zich met ras, klasse en omstandigheid, en creëren een doolhof van identiteitsproblemen waarin jongens en jonge mannen moeten navigeren om ‘echte’ mannen te worden.

Veel van de verwachtingen die zijn ingepakt in wat het betekent om een ’echte’ man te zijn, zijn schadelijk. Ze zorgen ervoor dat jonge jongens worden blootgesteld aan allerlei soorten geweld, hen ongevoelig maken, en leren hun emoties te onderdrukken, wat later kan leiden tot grotere, gewelddadigere acties. Mannen mogen leren dat het goed is je emoties te voelen en uit te drukken en dat dit niet minder man van hun maakt.

Het gevaar van stereotype denken

Onze waarneming is vaak gekleurd vanuit eerdere ervaringen. Op basis van wat we in het verleden hebben meegemaakt creëren we een kader van waaruit we de wereld bekijken. Hoe je een situatie interpreteert hangt af van je referentiekader. Dit mechanisme helpt je snel te kunnen anticiperen op gebeurtenissen. Zo hoef je niet elke keer als je een tijger ziet je opnieuw af te vragen of hij gevaarlijk is, maar kan je deze direct in het hokje ‘tijger’ plaatsen, en wegrennen.

De keerzijde hiervan is dat op basis van vooringenomenheid en onvolledige informatie worden conclusies vaak veel te snel getrokken.. We zijn snel geneigd verbanden te zien, die er misschien helemaal niet zijn. Onterechte veronderstellingen doen kan leiden tot uitsluiting en discriminatie.

Stereotypen zijn dan misschien ‘maatschappelijk aanvaard’ en heel goed te verklaren maar dat betekent niet dat je niks kunnen doen aan de schadelijke effecten daarvan. Wat wij ons bewust mogen zijn is dat stereotype denken een bepalende factor is in het creëren van een de disbalans in de maatschappij.

Ook mannen zijn slachtoffer van stereotypen

Onze psychologische neiging tot stereotype denken wordt door de media en onze omgeving gevoed en bevestigd. Kranten, advertenties, reclames, en televisieprogramma’s zitten vol met raciale- en gender-stereotypes. Stereotype denken gebeurd in allerlei vormen en mate. Een man die huilt is een ‘Mietje’, een vrouw die haar grenzen aangeeft is gelijk een ‘Bitch’. Wanneer de mensen om ons heen ook zo denken, heeft dat ook nog eens een zelfversterkend effect.

Naar aanleiding van de Internationale Mannendag op 19 november heeft het adviesbureau Genderatwork de resultaten van een onderzoek gepubliceerd , daaruit blijkt dat jongeren zich sterk bewust zijn van het stereotiepe mannenbeeld, maar dat ze de potentiële negatieve gevolgen ervan onderschatten.

“De druk die dat met zich meebrengt, vertaalt zich in hoge zelfmoordcijfers, drank-en druggebruik en daden van geweld”, zegt Demuynck, die onder meer ook wijst op de verantwoordelijkheid van de reclamewereld en rolmodellen in de media.

Dr. Yobany Pardo, hoofdonderzoeker van de studie Machismo and Marital Satisfaction in Mexican American Couples, zegt dat de traditionele definitie van een macho een dominant, controlerend, chauvinistisch type man is.

Hoewel vrouwen overdreven geobjectiveerd worden, zijn deze mannen ook het slachtoffer van hun eigen zienswijze en gedrag. Deze mannen denken dat wanneer zij niet succesvol zijn, knap en beschikken over de juiste auto’s, kleding, telefoon en een lekker wijf etc., als mislukkingen worden gezien. Want wie zijn ze nu eigenlijk zonder hun gevoel van ‘mannelijkheid’?

Als het gaat om de kwestie van machismo, is de discussie vooral gericht op de manieren waarop het vrouwen beïnvloedt; echter, door de negatieve invloed van deze attitudes op mannen te negeren, is het moeilijk om deze schadelijke ideologieën effectief te ontmantelen. Als dergelijke mannen vaak de plegers van geweld en onderdrukking zijn, is het logisch om het destructieve gedrag te onderzoeken, niet alleen ten aanzien tot de slachtoffers maar ook ten aanzien van zichzelf. Deze mannen zijn het slachtoffer van zichzelf.

11 ‘mannelijke’ eigenschappen

Graag willen winnen
Emotionele controle hebben
Risico’s nemen
Gewelddadig
Dominantie
Seksistisch gedrag vertonen
Veel zelfvertrouwen
“Haantjes gedrag”op het werk
Macht willen hebben over vrouwen
Status, materiële zaken en imago heel belangrijk vinden
Minachting voor homoseksualiteit

Mannen die één of meer van die eigenschappen hebben, zouden iets meer risico lopen op de geestelijke stoornissen

Mannen die zich conformeren aan deze mannelijke eigenschappen hebben vaker een negatief zelfbeeld, stress en angsten. Ook is de kans op een depressie groter en zijn ze vaker verslaafd. Dit geldt overigens met name voor mannen die voldoen aan drie van deze elf eigenschappen, namelijk veel zelfvertrouwen, macht over vrouwen en een ‘playboy’ zijn. Deze laatste twee eigenschappen zijn typerend voor seksistische mannen.

“Seksisme is een sociaal onrecht en is mogelijk slecht voor iedereen, dus ook voor de daders”, reageert psycholoog Dr. Y. Joel Wong. “We weten allemaal dat seksisme verkeerd is, maar toch slaagt een seksistische man er in om de president van de Verenigde Staten te worden”.

Eén van de conclusies van de studie is ‘hoe mannelijker een man, des te groter het risico op psychische problemen’. De superplayboys zouden ook meer mentale klachten ontwikkelen, omdat ze niet gauw hulp zoeken bij instanties. De extreme man vindt het kennelijk gênant om zich te laten behandelen wanneer hij worstelt met ‘dingen tussen zijn oren’. Deze mannen zouden psychische problemen als zwak en vrouwelijk ervaren, waardoor ze er niet snel voor uit willen komen.

The mask you live in

‘The mask you live in’ documentaire gaat in op de visie van de samenleving op mannelijkheid. In het kielzog van het voortdurende nationale bewustzijn en het gesprek over seksuele intimidatie, werkt Rocky Mountain PBS met verschillende organisaties in Colorado samen om een documentaire te vertonen met de naam ‘The mask you live in’.

De documentaire is geschreven, geregisseerd en geproduceerd door Jennifer Siebel Newsom. ‘The mask you live in’ is een film die laat zien hoe jongens en jonge mannen worstelen om trouw te blijven aan zichzelf terwijl ze onderhandelen over de enge definities van mannelijkheid.

Deze krachtige film onderzoekt onze culturele definities van mannelijkheid zelf en illustreert hoe wij als samenleving een gezondere generatie jongens en jonge mannen kunnen opvoeden.

Door gebruik te maken van film en media als katalysator voor culturele transformatie, inspireert The Representation Project individuen en gemeenschappen tot het beteugelen en overwinnen van het beperken van stereotypen, zodat iedereen – ongeacht geslacht, ras, klasse, leeftijd, religie, seksuele geaardheid, vaardigheid of omstandigheid – hun menselijk potentieel kunnen realiseren.