Zijn elektrische hekken echt de beste manier om land-conflicten tussen olifanten en mensen op te lossen?
(Global Heart | Esther Haasnoot) De conflicten tussen mensen en olifanten hebben in Kenia een een crisispunt bereikt. Zowel de zorg om het dagelijks levensonderhoud van de burgerbevolking als het voortbestaan van de Afrikaanse olifant staan op het spel.
Mensen en olifanten in conflict
Het probleem is dat grote delen van Kenia, waar olifanten leven, de afgelopen decennia zijn blootgesteld aan intensieve landbouwontwikkeling. Want Kenia maakt een snelle economische en industriële groei door, en kleinschalige landbouwontwikkelingen verspreiden zich over de Maasai-landen, waardoor steeds meer problemen ontstaan. De Maasai-mensen schakelen over van hun traditionele nomadische levensstijl om een meer permanente bestaansmiddelen te zoeken. Maar in de gebieden waar zij naartoe trekken leven al vele generaties olifanten en andere dieren, die voelen zich uit een eigen habitat verdrongen. De olifanten doen zich te goed aan de oogst van de boeren. De boeren nemen vervolgens wraak, door de olifanten te doden.
De spanningen lopen hoog op, maar er komt een omstreden oplossing: een elektrisch hekwerk.
Elektrische afrasteringen
Om het mens-olifant-conflict letterlijk en figuurlijk ‘binnen de perken’ te houden blijken elektrische hekken de meest effectieve oplossing om de strijd te minimaliseren. Het is de bedoeling om het territorium van de wilde loslopende olifanten af te zetten. Dit moet de boeren beschermen tegen de olifanten die zich verzadigen aan de landbouwgrond, waarmee de boeren en de burgers in hun levensonderhoud voorzien. De olifanten op hun beurt voor een vroegtijdige dood beschermen. Natuur en cultuur worden op deze manier behouden en olifanten en burgers kunnen vreedzaam naast elkaar leven.
Jaren geleden werd aangenomen dat een geëlektrificeerde omheining de enige oplossing voor het conflict was. Met de steun van internationale investeerders is in 2016 begonnen met werken in de grensgebieden tussen Kenia en Tanzania. Stichting Big Life heeft gemeld dat de 50 km omheining die tot nu toe is gebouwd de olifantenoogstaanvallen al met meer dan 90% heeft verminderd.
Het effect op de langere termijn
De geëlektrificeerde omheining van Big Life is een goed voorbeeld van hoe snel en effectief het kan zijn. Maar een afscherming kan langetermijngevolgen hebben voor dieren – het kan migratieroutes voor dieren in het wild verstoren, genoverdracht door paring verstoren en de populatiedynamiek veranderen. In de meeste landen worden hekken op een willekeurige en ongecontroleerde manier gebouwd. Over het algemeen is er geen duidelijk internationaal beleid of wettelijke richtlijnen voor hekplaatsing. Gedetailleerd onderzoek gaf stof tot nadenken.
Onderzoek heeft aangetoond dat een dergelijk beheer nadelig is voor de instandhouding van olifanten. De natuurlijke routing van olifanten wordt geblokkeerd door ongelukkig geplaatste hekken.
Bovendien hebben elektrische hekken aan beide kanten olifanten, met als gevolg dat kuddes gescheiden worden en delen van hun woongebieden verloren gaan. In de omheinde parken kunnen olifanten verhongeren . Omdat de olifanten na de afscherming niet langer toegang hebben tot hun gebruikelijke gebieden (wetlands, overstromingsgebieden en natuurgebieden), worden de terreinen waarin zij zich begeven intensiever gebruikt, dit kan leiden tot overbegrazing en vernietiging van leefgebieden.
Bovendien zullen hekken olifanten niet belemmeren in beweging te komen. Hiermee zal het conflict in principe verschoven worden naar niet-omheinde gebieden. Het gevolg is dat olifanten om te overleven terecht komen in gebieden van burgers en boeren, wat onherroepelijk leidt tot escalatie. Sommige olifanten buiten de omheinde gebieden worden agressief ten opzichte van mensen. Daarbij zijn de hekken binnen de afgelegen bossen moeilijk te onderhouden en zijn ze na een paar jaar altijd vervallen en functioneren ze niet meer.
Hoever moet dit gaan?
Deze resultaten werpen een redelijke vraag op: hoeveel meer land zal er moeten worden omheind om conflicten tussen mensen en dieren in het wild op te lossen?
Naast hoge kosten en problemen bij onderhoud lijkt het verlies van habitat aan de landbouw in de nabije toekomst een grotere bedreiging zal vormen voor olifanten dan illegale stropers. De voordelen van geëlektrificeerd hekwerk zijn onmiskenbaar, maar een gebrek aan inzicht in de langetermijngevolgen voor dieren in het wild zijn zorgwekkend.
Bron: Global Heart
Je kunt ook interesse hebben in:
