Intuïtief eten: de 10 basisprincipes

(aHealthylife | Juglen Zwaan) Van de week scheen het zonnetje heerlijk en daarom besloot ik een stuk te gaan fietsen. Na een paar uur kwam ik thuis en het enige waar ik nog aan kon denken was een sinaasappel. Het leek wel of al mijn cellen schreeuwden om een sinaasappel. Toen ik dat opmerkte vroeg ik mij af hoe dat toch werkt, dat ons lichaam kennelijk in staat is om te communiceren en ons kan vertellen waar het behoefte aan heeft. In dit artikel zoeken we het uit!

Intuïtief eten en het luisteren naar je lichaam

Het zal veel vrouwen bekend voorkomen: vlak voor de menstruatie verandert opeens de behoefte aan voedsel. Een klassiek voorbeeld is de plotselinge hang naar chocolade. Of de zwangere vrouw die opeens de augurken niet kan laten staan (mijn vriendin had dat tijdens de zwangerschap niet; zij kon eiwitrijk voedsel niet weerstaan). Mensen die ziek zijn geweest vragen weer vaak om een bouillon.

Ondertussen doen heel veel mensen aan een dieet. Zij luisteren niet naar hun lichaam, maar naar de voorschriften van een goeroe, boek of stroming. Een dieet werkt meestal tijdelijk, want de resultaten blijken allesbehalve duurzaam (1). Voedsel gaat over meer dan calorieën en labeltjes als “goed” en “slecht”.

Er bestaat al enige tijd een stroming die zich Intuitive Eating noemt, oftewel intuïtief eten. Deze stroming leert mensen weer naar hun lichaam te luisteren en hier gehoor aan te geven. Onderzoek toont aan dat deze stroming in verband wordt gebracht met tal van fysieke en psychische gezondheidsvoordelen (2). Eindelijk weer rust in je lichaam door het te geven wat het echt nodig heeft. De stroming leert mensen om onderscheid te maken tussen verlangen naar voedsel vanuit een emotionele honger (angst, stress of onzekerheid) en fysieke honger. Er is ontzettend veel onderzoek gedaan naar deze stroming, we kunnen inmiddels spreken van een wetenschappelijk bewezen, ofwel evidencebased benadering (3).

De stroming van intuïtief eten is in 1995 ontstaan door een boek met de gelijknamige titel van de diëtisten Evelyn Tribole en Elyse Resch. Zij hebben 10 basisvoorwaarden omschreven die als leidraad kunnen dienen bij het intuïtief eten.

10 basisvoorwaarden bij intuïtief eten

1. Neem afscheid van diëten – stop met het volgen van een dieet. Op de lange termijn werken ze niet en zorgen ze voor teleurstellingen. Gooi dieetboeken en -tijdschriften weg.
2. Heb respect voor honger – houd je lichaam goed gevoed met gezonde voeding, waar ook koolhydraten toe behoren. Als je goed gevoed bent, val je minder snel ten prooi aan snacks en junkfood. Hierdoor krijg je weer vertrouwen in jezelf.
3. Sluit vrede met voedsel – houd een wapenstilstand en stop het gevecht met voedsel. Vaak mogen we bepaalde voedingsmiddelen niet van onszelf eten, waardoor we er alleen maar meer naar gaan verlangen. Door jezelf toestemming te geven dit wel te mogen, kun je er met aandacht van eten. Zo voorkom je overeten en een schuldgevoel.
4. Daag de ‘voedselpolitie’ uit – de dieetcultuur heeft een soort van voedselpolitie in ons hoofd gecreëerd. Voedsel wordt ingedeeld in goed en slecht. Als je het goede eet, dan ben je goed bezig, maar als je eens iets slechts eet, dan ben je heel slecht en dan komt er een schuldgevoel opzetten. Dit staat het luisteren naar je lichaam in de weg. Probeer deze agenten in je hoofd te verjagen, zodat er ruimte komt voor het in contact staan met je intuïtie.
5. Ontdek de tevredenheidsfactor – eten is pas echt voedend en plezierig als je het in de juiste omgeving op het juiste moment doet. Dus niet snel in de auto of voor de televisie. Wanneer je met aandacht en in de juiste setting eet, geeft het veel meer voldoening, waardoor je er minder van nodig hebt.
6. Voel wanneer je verzadigd bent – eet wanneer je lichaam je vertelt dat je honger hebt en stop met eten wanneer je voldaan bent. De Japanners kunnen dit heel erg goed, ze noemen het daar Hara Hachi Bu: eet tot je voor 80% gevuld bent. Eet met aandacht en pauzeer af en toe, zo kun je leren in contact te staan met je lijf en voelen wanneer je vol bent.
7. Wees lief voor jezelf – vaak zijn we erg hard voor onszelf en eten we om boosheid, angsten, eenzaamheid of verveling te verdrijven. Door onszelf vervolgens restricties op te leggen die we niet waar kunnen maken, vergroten we de negatieve gevoelens alleen maar. Hierdoor neemt emotie-eten alleen maar toe. Emotie-eten geeft op de korte termijn weliswaar voldoening, op de lange termijn lost het de problemen niet op. Liefde en zachtheid voor jezelf doen uiteindelijk veel meer.
8. Waardeer je lichaam – we hebben niet allemaal dezelfde vorm en maat, dus we moeten onrealistische verwachtingen over ons lichaamsbeeld loslaten. Het accepteren en respecteren van je lichaam zoals het is, zal je helpen om je beter te voelen. Hierdoor kan je verstandige keuzes maken over voeding en beweging, in plaats van dat je uit emotie verkeerde stappen zet.
9. Beweeg en voel het verschil – in plaats van te sporten om calorieën te verbranden, is het veel fijner om je te focussen op hoe beweging je laat voelen. Doe iets dat je echt leuk vindt, dus ga iets doen waar je blij van wordt, zoals lekker dansen, tuinieren, fietsen of rennen. Dat nodigt veel meer uit dan jezelf dwingen een streng programma af te werken in een sportschool. En als je wel blij van wordt van de sportschool, dan is dat ook helemaal goed.
10. Respecteer je gezondheid – met de voedselkeuzes die je maakt kun je je gezondheid en smaakpapillen vertroetelen. Je hoeft zeker niet perfect te eten, want zolang je overwegend gezond eet, kan het geen kwaad om een wat minder gezonde snack te eten.

Meten is weten

Er is ook bewijs voor dat het leren luisteren naar je lichaam daadwerkelijk van waarde is, omdat het lichaam weet wat het nodig heeft. Onze hersenen zijn in staat om aan de hand van metingen in het bloed te bepalen of we meer vocht, zouten en energie in de vorm van suiker of vet nodig hebben (4, 5, 6). Deze metingen gebeuren onder meer via hormonen, maar ook via de nutriënten zelf. Vervolgens is de hippocampus (ons geheugen) betrokken bij het creëren van een verlangen naar een bepaald voedingsmiddel (7). De hypothalamus en de hippocampus communiceren vervolgens via vele wegen met elkaar om jou te vertellen welk voedsel je op dat moment precies nodig hebt.

Samenvatting

Intuïtief eten gaat dus kort samengevat over het loslaten van de vele beperkingen die we onszelf (laten) opleggen en het leren luisteren naar wat ons lichaam ons vertelt. Het is dus niet zo gek dat intuïtief eten voor veel ontspanning kan zorgen, waardoor we mentaal en fysiek gezonder worden (8). Hoe je iets eet is net zo belangrijk als wat je eet. Door de verbeterde relatie met onszelf en het voedsel, neemt ongezond gedrag zoals ongecontroleerde eetaanvallen (binge eating) aanmerkelijk af (9). Het aankomen wordt hierdoor beperkt en het gewicht kan zich op een gezond niveau stabiliseren (10). Het leren luisteren naar je lichaam en pas eten als reactie op honger en verzadiging, in plaats van voedsel in te delen in goed en slecht, maakt het leven heel veel fijner en aangenamer (11)!

Bron: aHealthylife

Je kunt ook interesse hebben in:

Intuïtief eten en de voordelen voor je gezondheid

De beste voeding voor een scherp brein