Pesto van citroenmelisse
(Global Heart) Maak zelf een smaakvolle citroenmelisse pesto! Dat is het beste wat je kunt doen als je een enorme struik citroenmelisse in je tuin hebt groeien.
Wat is citroenmelisse?
Citroenmelisse is inheems in het Middellandse Zeegebied, maar groeit ook gemakkelijk in andere regio’s. Dit befaamde “keukenkruid” heeft een aangename citroengeur, frisgroen blad en als hij in de zomer bloeit draagt dit kruid witte bloemetjes, welke rijk aan nectar zijn. Je kunt deze plant gemakkelijk poten of zelf zaaien. Dit kruid is vaak te vinden in kruidentuinen, balkons, terrassen, of zelfs in de vensterbank. Muggen blijven liever weg van deze plant. Maar je doet iets goeds voor de bijen als je dit kruid in je tuin plant want ze zijn er dol op! De botanische naam “Melissa” is eigenlijk al een verwijzing want het betekent “honingbij” (μέλισσα) in het oud-Grieks. Imkers gebruiken het blad om bijenkorven mee in te wrijven, omdat de geur bijen aantrekt.
Melissa officinalis
De Latijnse naam voor citroenmelisse is Melissa officinalis. Het is een vaste, winterharde plant die afstamt van de lipbloemenfamilie. Het gebruik van citroenmelisse is vergelijkbaar met munt. De blaadjes lijken ook op munt, maar hebben een lichtere, levendigere groene kleur, grotere bladeren. Dit kruid groeit uit tot een flinke plant, die je van tijd tot tijd moet snoeien om te voorkomen dat hij te groot wordt.
Citroenmelisse smaakt niet naar munt (een vleugje misschien, maar niet meer dan dat), maar naar citroenen. Als je de blaadjes kneust geven ze een heerlijke citroenachtige geur af.
Kruidengeneeskunde
De citroenmelisse wordt ook veel gebruikt in de kruidengeneeskunde vanwege haar medicinale toepassingen. De Latijnse naam “officinalis” is daar een duidelijke indicatie van. Het betekent “van de winkel” en geeft aan dat de plant gebruikt werd door apothekers.
Breed inzetbaar
Melissa officinalis bezit ontspannende, rustgevende, kalmerende eigenschappen, en heeft daarnaast een regulerende werking bij nerveuze spijsverteringsstoornissen. De oude Grieken wisten er maar al te goed raad mee. In eerste instantie omdat dit kruid dezelfde heilzame werking heeft als honing. Citroenmelisse wordt o.a. veel gebruikt in de alternatieve geneeskunde, als slaap- of spijsverteringsmiddel. Of om cosmetica, parfums enzovoort van te maken. Vanwege haar “genezende krachten” werd de werking van dit kruid o.a. gezien als een soort jeugdelixer. De alchemist Paracelsius maakte er een kruidenmengsel van dat hij “primum ens melissae” noemde. Tot in de achttiende eeuw geloofde men dat elixers met citroenmelisse erin voor een eeuwige jeugd konden zorgen. Citroenmelisse is met name geschikt om stressklachten, spanning en aderverkalking tegen te gaan. Daarnaast beschermt het je lichaam tegen schadelijke radicalen.
Volksgeneeskunde
Melissa officinalis kan ingezet worden bij de volgende klachten (Natural Medicines):
- Stress en gespannenheid
- Angst en nervositeit
- Onrust en rusteloosheid
- Geïrriteerdheid
- Slaapproblemen
- Hartkloppingen
- (Spannings-)hoofdpijn
- Depressie, somberheid of neerslachtigheid
- Spijsverteringsklachten: met name bij krampen en gasvorming
- Prikkelbare darmsyndroom
- Menopauzale klachten of dysmenorroe (pijn tijdens je menstruatie of ongesteldheid)
- Koortslip (Herpes labialis)
- Verbetering van cognitieve functies
- Dementie of ziekte van Alzheimer
Opmerking
Wees wel voorzichtig: sommige kruiden kunnen een wisselwerking met voorgeschreven medicatie hebben. Daardoor kan de werking van bepaalde medicijnen worden versterkt of vermindert. Heb je klachten, een ziekte of een medische aandoening? Vraag advies bij een (holistische) huisarts of een ander medisch specialist.
Voorzichtigheid is ook geboden bij het gebruik van dit kruid tijdens de zwangerschap of tijdens de periode dat je borstvoeding geeft (lactatieperiode), omdat de veiligheid van toepassing van dit kruid gedurende deze perioden niet is aangetoond.
Citroenmelisse in de keuken
Citroenmelisse is een ware smaakmaker. Lekker bij o.a. visgerechten, soepen, sauzen en omeletten.
Waar kun je het nog meer voor gebruiken?
- Thee: laat een handvol blaadjes in heet water trekken. Serveer de thee zoals het is of voeg honing en versgeperst citroensap naar smaak toe. De thee heeft een kalmerend, ontspannend effect. Een perfecte thee voor het slapengaan. Je kunt de blaadjes ook drogen, fijnmalen, en in luchtdichte potjes bewaren. Zodat je de gedroogde blaadjes later ook kan gebruiken om thee van zetten.
- Salades: voeg een paar fijngehakte blaadjes toe aan salades, of gebruik ze om de dressing van de salade te maken, een vinaigrette bijvoorbeeld. Je kunt ook wat vers gehakte blaadjes toevoegen aan een eenvoudige yoghurtdressing.
- Olie of azijn: besprenkel een scheutje olie of azijn met kruiden over je salade.
- Boter: hak een klein handje gedroogde bladeren fijn en meng met zachte boter, zout, peper en wat vers citroensap naar smaak. Voeg een mix van verse kruiden toe.
- Taartvullingen: vanwege de citroenachtige smaak is dit kruid ook lekker in o.a. taartvullingen. Voeg een paar fijngehakte blaadjes toe aan taartvullingen met slagroom, botercrème of roomkaas.
Hoe maak je pesto met citroenmelisse?
Dit heb je nodig voor de pesto
- Verse citroenmelisse blaadjes
- Parmezaanse kaas, of Pecorino Romano (zoute Italiaanse kaas)
- Amandelen
- Olijfolie – zorg ervoor dat je een milde soort gebruikt, als de olie te bitter is, proef je dat. Gebruik als alternatief half olijfolie en half een neutraal smakende plantaardige olie of avocado-olie, dit heeft een mildere smaak.
- Citroensap
- Knoflook – ongeveer 3 middelgrote teentjes. Afhankelijk van de grootte van de teentjes en van je smaak
- Zout en peper
Ingrediënten
- 120 g citroenmelisseblaadjes
- 50 g/ 1,7 oz/ ½ kopje Parmezaanse kaas
- 50 g/ 1.7 oz/ ⅓ kopje amandelen
- 2-3 eetlepels citroensap
- 120 ml/ 4 fl. oz/ ½ cup extra vierge olijfolie
- 3 teentjes knoflook
- Fijn zeezout en gemalen zwarte peper naar smaak
Bereidingswijze
Was de citroenmelisse grondig. Haal de blaadjes van de steeltjes en weeg de benodigde hoeveelheid af. Je gebruikt dus alleen de blaadjes. Hak ze grof. Doe ze in een keukenmachine en verwerk tot een grove pasta. Voeg de kaas, amandelen, knoflook, citroensap, zout, peper en olie toe. Verwerk tot een gladde pasta. Schraap de wanden van de keukenmachine tussendoor een paar keer schoon, zodat alle ingrediënten goed met elkaar gemengd worden.
Opmerkingen
Weeg alleen de bladeren af, niet de stelen.
Gebruik een milde, niet bittere olijfolie. Als alternatief kun je een andere olie gebruiken, zoals avocado-olie of een mix van olijfolie en een plantaardige olie met een neutrale smaak, zoals canola.
Variaties
- Vervang ongeveer ⅓ van de citroenmelisse door verse basilicumblaadjes.
- Gebruik pijnboompitten, zonnebloempitten of walnoten in plaats van amandelen.
- Je zou ook kunnen variëren met veganistische kaasalternatieven.
Hoe te bewaren?
Doe de pesto in kleine potjes en druk goed aan met een theelepel om luchtgaten te voorkomen. Plaats de deksels op de potjes, maar schroef ze niet te stevig vast als je van plan bent de pesto in te vriezen.
De citroenmelissepesto is in de koelkast minstens twee weken houdbaar. Om het langer te bewaren kun je de potjes met pesto invriezen, het is dan minstens 1 jaar houdbaar. Ontdooien op het aanrecht of in de koelkast.
Hoe gebruik je de pesto?
- Maak citroenmelisse pasta, het smaakt heerlijk. Kook de spaghetti of andere pasta. Giet af, maar bewaar ongeveer ½ kopje van het kookwater. Meng de pasta met pesto en voeg beetje bij beetje wat van het gereserveerde water toe. Roer tot de pasta een beetje glanzend is en bedekt met de saus.
- Gebruik als broodbeleg. Beleg je brood met Camembert, cheddar of andere kazen.
- Meng het met feta of roomkaas en maak er een heerlijk broodbeleg van.
- Maak zucchini met pesto, zucchini eta pannenkoeken met kruiden,
- Voeg toe aan soepen, stoofschotels of andere gerechten.
- Maak tortillawraps, beleg met wat groenten en wat kaas.
- Maak pestobrood.
Bron: Global Heart
