Wat is het verschil tussen fruit en groenten?

5 juli 2017

(aHealthylife | Juglen Zwaan) De meeste mensen weten wel dat fruit en groenten goed voor je zijn, maar niet iedereen snapt wat de verschillen nu eigenlijk zijn. Als het gaat om de structuur, smaak en voedingswaarde, kun je veel verschillen aanwijzen tussen fruit en groenten. Dit artikel gaat in op de verschillen tussen fruit en groenten en de gezondheidseffecten ervan.

Het verschil tussen fruit en groenten

Fruit en groenten kunnen beide worden geclassificeerd vanuit een botanisch en een culinair standpunt. Botanisch gezien hangt de classificering af van de plant van waaruit ze voortkomen. Een vrucht ontwikkelt zich uit de bloem van een plant terwijl de andere delen van de plant worden gecategoriseerd als groenten. Vruchten bevatten zaden, terwijl groenten kunnen bestaan uit wortelen, stelen en bladeren (1). In culinair opzicht worden fruit en groenten ingedeeld op basis van smaak. Vruchten hebben meestal een zoete of zure, soms wrange smaak en kunnen in desserts, als snacks of in sappen worden gebruikt. Groenten smaken over het algemeen wat milder en hartiger en worden meestal gegeten als onderdeel van een hoofd- of bijgerecht.

Kortom: Vanuit plantkundig oogpunt bevatten vruchten zaden, en ze komen van de bloem van een plant, terwijl de rest van de plant gezien wordt als een groente. Wat koken betreft worden vruchten beschouwd als zoet, terwijl groenten een meer hartige smaak hebben.

Fruit dat vaak ten onrechte als groente wordt gezien

Je hebt waarschijnlijk een aardig goed idee van wat nu een vrucht is en wat een groente, tenminste in culinair opzicht. Maar er zijn verscheidene planten die technisch gezien tot het fruit behoren en toch vaak bij de groenten worden ingedeeld vanwege hun smaak. Tomaten zijn hiervan een zeer bekend en controversieel voorbeeld. In 1893 vaardigde het Hooggerechtshof in de VS het besluit uit dat tomaten, als het ging om de douanevoorschriften van het land, moesten worden ingedeeld bij de groenten (2). Plantkundig gezien horen tomaten tot het fruit. Vanwege hun smaak worden ze echter nog steeds vaak gezien als groente. Nog wat voorbeelden van fruitsoorten die vaak als groenten worden beschouwd zijn(1):

Pompoenen
Avocado’s
Komkommers
Pepers
Aubergines
Olijven
Peulen
Courgettes

Kortom: Veel fruitsoorten, zoals tomaten, avocado’s en komkommers, worden vaak als groenten gezien.

Groenten met een zoetige smaak

Hoewel er veel fruit bestaat dat voor groente wordt aangezien, zijn er eigenlijk amper groenten die als vruchten worden beschouwd. Sommige groenten hebben echter van nature wel een wat zoetere smaak dan de meeste andere en die worden daarom wel in desserts, taarten en ander gebak gebruikt. Rabarber, dat best zuur en wrang smaakt, is bijvoorbeeld populair als dessert of in taart. Hoewel rabarber vaak als fruit wordt beschouwd, is het technisch gezien een groente, want het bestaat uit de stengel van de plant (1). Zoete-aardappeltaart wordt in de VS ook traditioneel als dessert gegeten bij Thanksgiving. Ondanks de zoete smaak horen zoete aardappelen echter tot de wortelknollen, niet tot de vruchten. Zo worden ook gekonfijte yamwortels, ook wortelknollen, wel in bakgerechten gebruikt. Nog een paar groenten met een van nature zoetige smaak zijn bijvoorbeeld bieten, wortelen en koolraap.

Kortom: Sommige groenten hebben een zoetige smaak en kunnen in gebak en desserts worden gebruikt. Voorbeelden zijn onder andere rabarber en zoete aardappels.

Hoe valt de vergelijking tussen groenten en fruit qua voedingswaarde uit?

Fruit en groenten zijn wat voedingswaarde betreft op veel punten vergelijkbaar. In allebei zitten veel vezels en vitaminen, mineralen, antioxidanten en plantenstoffen (fytonutriënten). Ook zijn ze allebei van nature natrium- en vetarm (3). Zoals te verwachten is, gegeven de zoete smaak, bevat fruit vaak meer suiker en calorieën in verhouding tot de meeste soorten groenten. Een cup (Amerikaanse maat; ca. 2,5 dl) appels bevat 65 calorieën en 13 gram suiker, terwijl een cup broccoli maar 31 calorieën bevat en 2 gram suiker (4, 5). Vergeleken met groenten bevatten bepaalde soorten fruit ook meer vezels per gram. Het vezelgehalte per 100 gram varieert voor fruit tussen de 2 –15 gram en voor bladgroenten tussen de 1,2 – 4 gram (3). Het watergehalte is ook zeer variabel. Bladgroenten bestaan voor 84 – 95% uit water en fruit bevat vaak iets minder water, tussen de 61 – 89% (3). Er zijn verder ook wat verschillen in voedingsstoffen tussen sommige categorieën fruit en groenten. Hieronder worden er een paar uitgelicht:

Knolgewassen: Vezelrijk, goede bron van vitamine C, bètacaroteen, kalium en B-vitamines (6).
Citrusvruchten: Rijk aan vitamine C, bètacaroteen, folaat en antioxidanten die bescherming kunnen bieden tegen degeneratieve ziektes (7).
Kruisbloemige groenten: Bevatten glucosinolaten, een groep stoffen samenhangend met preventie van kanker (8, 9).
Bessen: Vol met anthocyaninen, ontstekingsremmende stoffen die zijn onderzocht vanwege hun vermogen om oxidatieve stress te verlagen en de hartgezondheid te bevorderen (10).
Bladgroenten: Een goede bron van carotenoïden zoals luteïne, dat het risico op hartziektes, beroertes en kanker blijkt te verlagen (11, 12).

Als je een gevarieerde mix van fruit en groenten in je dieet aanhoudt, kun je ervoor zorgen dat je een grote verscheidenheid aan voedingsstoffen binnenkrijgt.

Kortom: Fruit bevat meer suiker en calorieën dan groenten, maar beide zijn rijk aan vezels, vitamines, mineralen en antioxidanten. Specifieke soorten fruit en groenten zijn een bron van verschillenden nutriënten.

Gezondheidsvoordelen van fruit en groenten

Er is behoorlijk wat onderzoek gedaan dat de vele gunstige effecten van fruit- en groente-inname op de gezondheid bevestigt. Verscheidene studies hebben vastgesteld dat het eten van meer fruit en groenten verband houdt met een lager risico op hartziektes (13, 14, 15). Uit één studie bleek zelfs dat meer dan drie porties per dag tot een enorme afname leidde van het risico op hartziekte met wel 70% (16). Omdat fruit en groenten weinig calorieën bevatten maar wel veel vezels, zouden ze zelfs kunnen helpen om je gewicht onder controle te houden. In een studie werden 133.000 mensen gevolgd over een periode van 24 jaar. Bij mensen die meer fruit en zetmeelarme groenten gingen eten bleek over het algemeen gewichtsverlies het gevolg te zijn (17). Je vezelinname verhogen door fruit en groenten te eten zou zelfs het risico op kanker kunnen verkleinen. Uit meerdere studies is gebleken dat een hogere fruit- en groenteconsumptie samenhangt met een lager risico op colorectale kanker (18, 19). Tot slot kunnen groenten en fruit goed zijn voor je bloedsuiker. De vezels uit deze voeding vertragen de opname van suiker, waardoor je bloedsuikerniveau gelijk blijft. Een studie wees uit dat een toename in fruit- en groenteconsumptie zelfs leidde tot een langzamere ontwikkeling van diabetes (20). Denk er wel om dat deze resultaten opgaan voor fruit en groenten, niet voor vruchtensap. Vruchtensap verschaft wel een dosis vitamines, mineralen en suikers uit fruit, maar zonder de vezels en de bijbehorende gezondheidsvoordelen.

Kortom: Voldoende groenten en fruit eten kan het risico op hartziekte en kanker verkleinen, terwijl het ook je gewicht en bloedsuikerniveau onder controle houdt.

Conclusie

Botanisch gezien zijn er duidelijke verschillen tussen groenten en fruit. Beide beschikken ze echter over een indrukwekkende hoeveelheid nutriënten en hebben ze gunstige effecten op de gezondheid, van het verlagen van je risico op chronische ziekte tot het slanker worden van je taille. Volgens de huidige richtlijnen is de aanbeveling om 250 gram groenten en 2 stuks fruit per dag te eten (21). Uiteindelijk is gevarieerd eten met zowel groenten als fruit, met alle voordelen van de diverse nutriënten, belangrijker dan de precieze classificering ervan (met toestemming vertaald).

Bron: aHealthylife

Je zou ook interesse kunnen hebben in:

De 20 gezondste fruitsoorten op aarde

12 Genius tricks to keep your fruits & vegetables fresh longer