Wat is het doel van meditatie? (het is niet wat je denkt)
“To know yourself as the Being underneath the thinker,
the stillness underneath the mental noise,
the love and joy underneath the pain,
is freedom, salvation, enlightenment.”
Eckhart Tolle
Meditatie is niet alleen ontspanning
De afgelopen tijd ben ik steeds meer bezig met meditatie. Hoe meer ik mediteer en leer over meditatie, des te leuker ik het ga vinden.
Niet alleen merk ik steeds meer voordelen van mijn dagelijkse meditaties. Ik zie ook steeds sterker hoeveel misverstanden er bestaan rondom meditatie, en hoezeer die misverstanden ons belemmeren om ons leven fantastisch te maken.
Eén van die misverstanden hangt rond het doel van meditatie. Want waarom mediteren mensen? Waarom mediteer ik?
Veel mensen zien mediteren als een karikatuur
Gewoon zitten in de kleermakerszit, met je handen naast je in de lucht, je vingers tegen elkaar en met gesloten ogen ”OOOHHHMM” roepen.
Dat is hoe mensen meditatie uitbeelden. En dat is precies niet waar het om draait.
Nu moet ik zeggen – er zijn een heleboel vormen van meditatie. En niet elke vorm van meditatie heeft hetzelfde doel. Maar in de basis kunnen we stellen dat alle bekende, traditionele vormen van meditatie één belangrijk doel hebben.
En dat doel is niet ontspannen. Ontspannen is slechts een voorwaarde om aan het doel te kunnen voldoen. Een beetje zoals een kopje een voorwaarde is om koffie te kunnen drinken. Het kopje is niet het doel, het is een middel.
En daarbij is mediteren ongeveer net zo magisch en mystiek als het drinken van dat kopje koffie. Met andere woorden: meditatie is vrij basaal en ongeveer zo normaal als de stoel waar je nu op zit.
En het is juist de kunst om dit te beseffen. Dat is wat je doet tijdens meditatie – je bewustzijn in deze wereld zien voor wat het is.
Een nieuwe kijk op de realiteit
Het doel van meditatie is niet om je hoofd leeg te maken. Het uiteindelijke doel van meditatie is je volledig bewust worden van de aard van realiteit. Inclusief al je gedachten, al je gevoelens en al je angsten.
Dat klinkt ingewikkeld. Maar zie het zo: voor een baby die zijn eerste stapjes nog moet zetten, klinkt het maken van een bergwandeling bijzonder ingewikkeld.
Als je weinig ervaring hebt met meditatie, klinkt alles ingewikkeld. Totdat het niet ingewikkeld meer klinkt. Wat je nodig hebt is ervaring. Want zodra je eenmaal op gang bent met mediteren, zul je steeds beter begrijpen waar dit over gaat.
Je ego langzaam afbouwen
Om de realiteit te zien en ervaren zoals het is, is het van belang dat je leert om achter je gedachten te komen. Om te zien dat jij gedachten denkt, maar dat daarachter een bewustzijn zit dat de gedachten waarneemt.
Jij bent niet je gedachten. Jij ‘bent’ dat bewustzijn daarachter.
Je gedachten draaien altijd om de toekomst of het verleden. Herinneringen en verwachtingen. Maar hier zit hem het probleem: het verleden bestaat niet meer en de toekomst bestaat nog niet. Deze dingen zijn dus niet de realiteit.
We leven op deze manier constant in een plek die niet bestaat. Een zelfgecreëerde illusie in ons hoofd. Deze opstapelingen van verhalen, illusies, angsten, verwachtingen, teleurstellingen en emoties is wat het ego wordt genoemd.
En meditatie is een gereedschap om je ego (tijdelijk) los te laten. Je traint je vermogen om in het moment te leven, zodat je gelukkiger, liefdevoller, kalmer en bewuster kunt zijn. Je traint je mindfulness, zodat je ook buiten je meditaties meer in het moment kunt leven.
Een beetje zoals je krachttraining doet om de rest van het jaar sterker, gezonder, fitter en energieker te zijn.
Leven in het nu – meer niet
Het enige wat je doet tijdens meditatie is je aandacht richten op het hier en nu. En dat kost moeite, net als krachttraining.
Het vereist wilskracht, vaardigheid, training en geduld. En daarom zul je vooral vooruitgang boeken op dit pad als je meditatie serieus neemt. Je krijgt immers ook geen wasbord door één keer per week te trainen. Zo krijg je ook geen blijvende kalmte door af en toe halfzacht te mediteren.
Meditatie is je voertuig op de weg naar verlichting
Wat is verlichting? Zie je leven als een bergwandeling met een enórme rugzak. Door te mediteren gooi je steeds een beetje ballast overboord, waardoor de wandeling steeds lichter en plezieriger wordt. Elke keer als je serieus mediteert ervaar je een stukje verlichting van de mentale ballast die je meesleepte door het leven.
En als je door blijft gaan zul je op een bepaald moment je laatste ballast in één keer achter je laten, waardoor je licht en vrij bent.
Geen ruis in je hoofd. Geen illusies in je ego. Geen angsten en onzekerheden. Geen ratelende stem, geen hebzucht, geen stress. Puur bewustzijn – gewoon zijn. In vrijheid, blijdschap, compassie en verwondering.
Dat is het doel van meditatie. Maar zoals zo vaak: in werkelijkheid is niet het eindpunt maar de reis het échte doel. Want met elke sessie die je doet kom je vooruit – ook al voelt dat soms niet zo.
Het oplossen van ellende
In periodes dat ik veel mediteer krijg ik vaak rare dromen. Dromen die duidelijk gekoppeld zijn aan onzekerheden en zekerheden uit mijn jeugd. Het zijn geen nachtmerries, het zijn gewoon ongebruikelijke ervaringen.
Dit merk ik ook tijdens mijn meditaties. Dan groeit er ineens een bepaalde angst in m’n buik. Ik observeer het, adem door en laat het los.
Iedere sessie is een moment van verlichting. Verlichting van stress, angst, twijfel, verlangen, ontevredenheid, teleurstelling. Verlichting van ellende en ballast. Ik laat het achter me, waarna m’n onderbewuste het verwerkt.
Hier word ik steeds beter in, omdat ik het dagelijks doe. Meestal zo’n 20-30 minuten per keer. Soms langer, soms korter. En ik merk steeds sterker dat ik nog een lange weg te gaan heb. Een wonderlijke weg vol inzichten en momenten van verlichting.
Het doel van meditatie is verlichting. Maar niet zoals je denkt. Je streeft niet naar een soort ‘bestemming’ waarop alles perfect is. Je bent je gewoon steeds vaker volledig bewust van het moment, dan volgt de rest vanzelf.
Leven in het nu – meer is het niet. Als dat je constant lukt, dan ben je ‘verlicht’. En hoe vaker het je lukt, des te fijner je leven wordt. Minimalisme op het hoogste niveau, dat is wat het is.
Niets zweverigs, niets mystieks, niets bijzonders. Gewoon zitten en je aandacht op je ademhaling houden. En jezelf zachtjes terugbrengen als je gedachten met je aan de haal gaan. Keer op keer op keer. Net zolang tot het vanzelf gaat.
Oké – nu wil ik ook beter worden in meditatie
Goed plan. Meditatie is zoals krachttraining: het werkt als je het regelmatig doet, anders niet. En ja – het is soms uitdagend, maar door te trainen wordt het eenvoudiger.
Bron: soChicken
Je kunt ook interesse hebben in:
