7 gezonde gewoontes voor een lang en vitaal leven

28 februari 2022

(aHealthylife | Juglen Zwaan) Veel mensen staan er niet bij stil dat het hebben van gezonde gewoontes één van de belangrijkste factoren is voor een lang en vitaal leven. Daarom besteden we in dit artikel aandacht aan hoe je je gewoontes onder de loep kunt nemen en optimaliseren, zodat je gezondheid op de lange termijn een enorme boost krijgt.

Gezonde gewoontes

Ons brein is dol op gewoontes, omdat dit denkprocessen scheelt en er daarmee energie wordt bespaard (1). Het uitvoeren van gewoontes gaat automatisch, waardoor we onbewust onze gezondheid schade kunnen toebrengen (2). Met elke hap die we in onze mond stoppen, geven we haar een duwtje in de goed of foute richting. Zo is het ook met leefstijl. Iets dat we vaak doen, wordt een gewoonte. Wanneer je de trap pakt in plaats van de lift, kan dat je gezondheid positief beïnvloeden. Een dag telt honderden kansen om gezonde keuzes te maken, maar ook honderden kansen om je gezondheid op termijn de afgrond in te werken (3). Door ongezonde gewoontes te vervangen door gezonde, kun je een enorme invloed uitoefenen op de kwaliteit van je gezondheid nu en die van je oude dag (4). Wetenschappers zeggen dat je een nieuwe gewoonte automatisch, dus zonder erbij na te denken uitvoert, wanneer je deze 10 weken hebt volgehouden (5).

Een pessimistische kijk op het leven staat het vormen van gezonde gewoontes volgens onderzoekers in de weg (6). Optimisme en geloven dat het zin heeft om het heft in eigen hand te nemen, kan onze gezondheid enorm ten goede komen (7). De vraag is alleen hoe we dat het best kunnen aanpakken.

De basis van gezond leven

Wie bij het begin wil beginnen, zal bij de basis moeten starten. Iedereen weet wel dat veel roken en drinken je gezondheid schaadt en je leven korter kan maken (8, 9, 10). Een andere gewoonte die je gezondheid op termijn ernstig kan schaden, is die van te laat naar bed gaan. Mensen met een chronisch slaaptekort leven gemiddeld een stukje korter (11, 12). Voldoende slapen, het liefst op vaste tijden, kan je gezondheid gigantisch versterken (13). Wanneer je de gewoonte hebt om jezelf niet te overeten, kan dat ervoor zorgen dat je gezonder en ouder wordt (14, 15, 16). Ook iets simpels als elke dag even 15 minuten wandelen, kan volgens onderzoek drie gezonde jaren aan je leven toevoegen (17). Maar er zijn nog meer gewoontes die je gezondheid naar een hoger niveau kunnen tillen.

7 gezonde gewoontes voor een lang en vitaal leven volgens de wetenschap:

#1. Werk aan je levensgeluk – als je je regelmatig gelukkig voelt, kan dat levensverlengend werken (18). Volgens een uitgebreide review van 35 studies gaat het zover dat gelukkige mensen gemiddeld 18% langer leven (19).

#2. Eet voedsel met een hoge nutriëntendichtheid – wanneer je bewerkt voedsel eet dat arm is aan micronutriënten, wordt het lichaam gedwongen om de langetermijngezondheid in te ruilen voor kortetermijngezondheid (20). Zo zal het lichaam besparen op DNA-reparatie ten gunste van de voorplantingsorganen. De gewoonte om zo voedzaam mogelijk te eten kan het leven op je oude dag sterk ten goede komen (21).

#3. Eet plantaardig – mensen die veelvuldig plantaardig eten hebben over het algemeen 12 tot 15% minder kans op een vroege dood (22, 23). Volgens de onderzoekers is het zelfs zo dat de kans op het krijgen van kanker en cardiovasculaire ziektes 50% lager is bij mensen die regelmatig veel plantaardig voedsel tot zich nemen. Het is dus een slim idee om regelmatig groenten, fruit, noten, zaden, volkorengranen en peulvruchten op je menu te zetten.

#4. Werk gestructureerd – mensen die georganiseerd en gedisciplineerd door het leven gaan, blijken volgens een onderzoek 11% langer te leven dan mensen die hier moeite mee hebben (24, 25). Wanneer je de zaakjes voor elkaar hebt, kan dit rust geven, waardoor er minder gezondheidsklachten optreden (26, 27, 28, 29).

#5. Vermijd stress – het hebben van veel stress kan je risico op hart- en vaatziekten, beroerte of bepaalde soorten kanker verdubbelen (30, 31, 32). Sterker nog, het risico op een vroege dood ligt bij stresskippen drie keer hoger dan bij degenen die de rust zelve zijn (33, 34, 35).

#6. Eet regelmatig noten – mensen die de gewoonte hebben om drie keer per week een handje ongebrande noten te eten, blijken volgens de medische literatuur een 39% lagere kans op een vroege dood te hebben (36). Dit is ook niet zo vreemd, want noten worden in verband gebracht met een ontstekingsremmende werking, waardoor je minder kans loopt op metabole ziekten zoals diabetes, een hoge bloeddruk en zelfs bepaalde vormen van kanker (37, 38, 39, 40).

#7. Word sociaal – onderzoekers hebben ontdekt dat mensen met een sterk sociaal netwerk langer leven (41). Het hebben van drie goede sociale contacten of meer kan zorgen voor een flinke afname van het risico op een vroege dood (42). Studies tonen aan dat een fijne vriendenkring de gezondheid van je immuunsysteem, hormoonstelsel, hart en hersenen positief kan beïnvloeden (43, 44, 45, 46, 47).

Iemand die zich helemaal heeft vastgebeten in het onder de loep nemen van onze dagelijkse ongezonde gewoontes is Joël Goudsmit. Hij heeft tot in detail een dag van een westerling 24 uur lang onderzocht en gekeken waar we uit de bocht vliegen. Hij schreef hierover een boek, dat inmiddels een bestseller is. Het fijne is dat hij niet alleen de vinger op de zere plekken legt en zegt waar het misgaat, hij geeft ook aan wat we kunnen doen om hier verandering in aan te brengen. Ik ben bij hem langs geweest en hebben tijdens onze wandeling samen een video gemaakt, waarin Joël vele tips geeft voor een gezonder leven. Deze video kun je hier op YouTube terugzien: