10 Heilzame planten en kruiden voor in de tuin
(Global Heart | Esther Haasnoot) Geneeskrachtige planten en kruiden, kunnen een reeks voordelen bieden zoals ondersteuning van het immuunsysteem, vermindering van angst en stress, en nog veel meer.
Geneeskrachtige planten en kruiden voor in je tuin
Tuinieren is een van de meest meditatieve en ontspannende bezigheden, of het nu gaat om het verkrijgen van vitamine D uit de zon of het aardende gevoel dat je krijgt als je met je vingers in de grond graaft. En het kan ook heling brengen.
Naast het planten in je tuin, zijn er tal van fantastische manieren om kruidengeneesmiddelen toe te voegen aan je dagelijks leven – de meeste zijn toegankelijk en gemakkelijk te proberen. Een van de beste dingen van medicinale planten is dat ze veel toegankelijker zijn dan je denkt. Als je weinig ruimte hebt in je tuin, kun je een paar kruiden in de vensterbank kweken om van de gezondheidsvoordelen te profiteren.
Is genezing door middel van planten iets nieuws? Nee, zeker niet. Bijna een kwart van de farmaceutische geneesmiddelen is afgeleid van plantaardige stoffen.
Kruidengeneeskunde en botanische geneeskunde
Kruidengeneeskunde is de studie en praktijk van het werken met eetbare en/of geneeskrachtige planten op verschillende manieren die de gezondheid en het welzijn op alle niveaus ondersteunen: fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel.
Kruidengeneeskunde, ook wel botanische geneeskunde of fytomedicijn genoemd, verwijst naar het gebruik van de zaden, bessen, wortels, bladeren, schors of bloemen van een plant voor medicinale doeleinden.
Tegenwoordig leven we in een tijd waarin gefabriceerde geneesmiddelen en recepten de overhand hebben, maar moeten zij de enige manier van genezen zijn? Zelfs met al deze technische mogelijkheden binnen handbereik keren veel mensen terug naar de geneeskrachtige planten en kruiden waarmee het allemaal begon.
Verbinden met onze geneeskrachtige wortels
Werken met kruidengeneeskunde is als teruggaan naar onze geneeskrachtige wortels, want kruiden waren de eerste medicijnen die door mensen werden gebruikt. Je kunt het gebruik van kruidengeneesmiddelen terugvoeren tot bijna elke traditionele cultuur.
Planten werden al lang voor de geregistreerde geschiedenis voor medicinale doeleinden gebruikt. In oude Chinese en Egyptische papyrusgeschriften wordt het medicinale gebruik van planten al in 3000 voor Christus beschreven. Inheemse culturen (zoals de Afrikaanse en Indiaanse) gebruikten kruiden in hun genezingsrituelen, terwijl andere traditionele medische systemen ontwikkelden (zoals Ayurveda en Traditionele Chinese Geneeskunde) waarin kruidentherapieën werden gebruikt. Onderzoekers ontdekten dat mensen in verschillende delen van de wereld dezelfde of soortgelijke planten gebruikten voor dezelfde doeleinden.
Van kloosters met kruidentuinen die de lokale gemeenschap behandelden tot sjamanen die genazen met inheemse planten, er zijn zoveel voorbeelden van kruidengeneeskunde uit het verleden, die in het heden gebruikt kunnen worden. In het begin van de 19e eeuw, toen chemische analyse beschikbaar kwam, begonnen wetenschappers de actieve bestanddelen uit planten te extraheren en te wijzigen. Later begonnen chemici hun eigen versie van plantenverbindingen te maken en na verloop van tijd nam het gebruik van kruidengeneesmiddelen af ten gunste van geneesmiddelen. Bijna een kwart van de farmaceutische geneesmiddelen is afgeleid van plantaardige stoffen. Geneesmiddelen als codeïne, kinine en morfine bevatten allemaal plantaardige ingrediënten.
Genezende planten voor in je tuin
Meer in contact komen met kruidengeneeskunde is zo eenvoudig als het kweken van een paar geneeskrachtige planten in je tuin. Als je voor de planten zorgt, leer je hun taal, hoe ze communiceren, of ze meer of minder water en meer of minder zon nodig hebben. Bovendien heeft het iets om je handen in de aarde steken of een aromatisch kruid van de stengel proeven dat je onmiddellijk verbindt met het hier en nu, en je uit je dagelijkse zorgen en overpeinzingen haalt.
Dit zijn goede geneeskrachtige planten om in je tuin te zetten
Kamille
Kamille is een kalmerend en rustgevend kruid. De bloemhoofdjes of bloemblaadjes kunnen worden geoogst en gedroogd voor thee-infusies of geëxtraheerd in alcohol als kamilletinctuur. Deze bloem helpt bij een betere slaap en kan angstgevoelens verminderen. Het is ook een krampwerend middel tegen allerlei soorten kramp. Het drinken van verse kamillethee kan ook maagklachten verzachten.
Roomse kamille is een laagblijvende vaste plant, terwijl Duitse kamille een eenjarige is die een meter hoog kan worden. Kamille houdt van volle zon tot gedeeltelijke schaduw en heeft goed gedraineerde grond nodig.
Hoe te gebruiken: Beide soorten worden door elkaar gebruikt. Wanneer de bloemen opengaan, oogst je ze en spreidt je ze uit om te drogen. Hak de gedroogde bloemen fijn, voeg ongeveer een eetlepel per kop heet water toe en laat dit vijf minuten trekken om een thee te maken voor de slaap of de spijsvertering. Of doe de afgekoelde thee op een wattenschijfje om rode, gezwollen ogen te verzachten.
Munt
Er zijn honderden soorten munt, met smaken die variëren van pepermunt tot chocolade. Munt is een van de gemakkelijkste kruiden om te kweken. Hou het in een pot, anders neemt het je tuin over! Zorg ervoor dat je hem in de volle zon plant (6 uur of meer directe zon per dag).
Hoe te gebruiken: Munt ontspant de gladde spieren van het spijsverteringskanaal, dus het wordt al lang gebruikt voor spijsverteringsproblemen. Als je last hebt van je buik of je misselijk voelt, maak dan een thee om van te nippen. Strip ongeveer een dozijn blaadjes (vooral pepermunt en groene munt zijn goed) en laat ze in een kop kokend water trekken tot ze een gele kleur krijgen.
Rozemarijn
Rozemarijn is een goed middel om de doorbloeding van de ledematen te bevorderen. Gebruik dit kruid bij tekenen van koude handen en voeten, of bij of roos en haaruitval.
Het soort die je voor je tuin koopt, moet afhangen van de winterhardheidszone waarin je woont. Rozemarijn komt oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, dus hij heeft volle zon nodig en geeft de voorkeur aan zanderige of rotsachtige grond. Hij verdraagt droogte en is meerjarig in warmere klimaten. In koude klimaten, pot hem op en breng hem binnen voor de winter, zodat hij veel licht krijgt. Zolang dit kruid heerlijk aromatisch is en de bladeren bedekt zijn met kleverige hars, kun je er zeker van zijn dat je een geneeskrachtige soort hebt.
Hoe te gebruiken: Maak een haarspoeling (goed voor vet haar) door een theelepel gedroogde rozemarijn of een handvol verse rozemarijn in een kop kokend water te doen; voeg een eetlepel citroensap toe en laat 10 minuten trekken. Zeef, laat het aftreksel afkoelen en giet het door pas gewassen haar. Voeg het toe aan gerechten zoals focaccia, sauzen en geroosterd vlees.
Lavendel
Lavendel is een van de meest voorkomende tuin- en achtertuinbloemen, en met reden. Het heeft zoveel toepassingen en voordelen. Lavendel is een bloeiende plant uit de muntfamilie die gemakkelijk te herkennen is aan zijn zoete bloemengeur. Lavendel, vooral bekend om zijn geurige paarse bloesems, is een vaste plant (groeit elk jaar opnieuw) die ook bekend staat om zijn gezondheidsvoordelen. Talrijke studies hebben aangetoond dat deze plant gebruikt kan worden om de symptomen van verschillende gezondheidsaandoeningen te behandelen.
Lavendel heel gemakkelijk te kweken in de meeste klimaten. Hij heeft niet veel water nodig, houdt van volle zon en goed gedraineerde grond. Hij vormt vrij grote struiken die gemakkelijk tot een haag kunnen worden omgevormd. Oogst lavendel als hij in de zomer bloeit en snoei hem in de herfst met ongeveer een derde terug. Je kunt kiezen uit verschillende lavendelsoorten, zoals Engels, Frans, Grosso en Provence.
Hoe te gebruiken: Oogst de bladeren en bloemen net als de bloemaren beginnen te openen, hak ze fijn en doe ze in een klein zakje om er een paar onder je kussen te stoppen om angst te verminderen en je te helpen beter te slapen. Het is ook heerlijk in gebakken producten zoals scones!
Citroenmelisse
Een vooraanstaand lid van de muntfamilie. Citroenmelisse is aromatisch met, zoals de naam al doet vermoeden, een vleugje citrusgeur. Het wordt al eeuwenlang gebruikt om lichaam en geest te kalmeren en de slaap te bevorderen.
Citroenmelisse is heel gemakkelijk te kweken in volle zon en goed gedraineerde grond. Houd hem in een container zodat hij zich niet ongebreideld door de tuin verspreidt.
Hoe te gebruiken: Giet een kop kokend water over vijf of zes verse bladeren. Vijf minuten laten trekken, zeven en zoeten. Meerdere keren per dag drinken bij maagklachten.
Aloë Vera
Aloë Vera: Of hij nu in je tuin staat of tussen je kamerplanten, een aloë vera plant is heel handig om bij de hand te hebben. Want de binnenste gel van het blad wordt plaatselijk gebruikt om kleine brandwonden, zonnebrand, insectenbeten en wonden te behandelen. Bovendien bezit de plant een natuurlijk antisepticum.
Kweek aloë vera binnenshuis in helder licht. Houd hem niet te nat, want hij houdt vocht vast. Overbevolking in de pot is niet erg, dus maak je geen zorgen over verpotten, tenzij je nieuwe babyplantjes wilt maken.
Hoe te gebruiken: Aloë vera is een geweldig plaatselijk huismiddeltje voor huidirritatie omdat verbindingen in de bladeren ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Snijd de grootste buitenste bladeren af, pel ze en knijp de gelachtige substantie op kleine brandwonden of uitslag.
Heilige Basilicum
Heilige basilicum, ook wel Tulsi genoemd, is een Ayurvedisch adaptogeen. Adaptogenen zijn kruiden en andere stoffen die helpen om de (hormonale) balans in het lichaam te herstellen en daarmee de fysieke en mentale weerbaarheid te versterken. Basilicum heeft verbazingwekkende gezondheidsvoordelen en het is gemakkelijk te kweken in je tuin. Zolang het maar genoeg zon en water krijgt. Basilicum hoeft niet in de volle zon en goed gedraineerde grond. Knip de bloemen af zodra ze zich beginnen te vormen om de vertakking en de groei van meer bladeren te bevorderen.
Heilige Basilicum ondersteunt de immuniteit en het kan lichaamsweefsels beschermen tegen stress, zowel fysiek als mentaal. Het verlaagt ook de bloedsuikerspiegel en bloeddruk en het kan een opbeurend effect hebben op de stemming.
Hoe te gebruiken: Basilicum heeft antiseptische en antibacteriële eigenschappen. Plet een paar blaadjes en breng ze aan op muggenbeten. Enkele minuten laten inwerken om de jeuk te verlichten. Basilicum is hoofdingrediënt van veel mediterrane gerechten, zoals sauzen, soepen en pesto. Dit kruid is prima in te vriezen als je een overvloed hebt. Doe de bladeren in een blender met water of olijfolie, mix tot het bijna glad is en vries ze in ijsblokjesbakjes!
Calendula
De bloemblaadjes van de calendulaplant (Calendula officinalis), ook bekend als goudsbloem, worden al minstens sinds de 12e eeuw voor medicinale doeleinden gebruikt. Calendula bevat veel flavonoïden, plantaardige antioxidanten die cellen beschermen tegen beschadiging door instabiele moleculen, vrije radicalen genaamd. Calendula kan ontstekingen, virussen en bacteriën helpen bestrijden.
Van calendula wordt gezegd dat het wonden sneller helpt genezen. Het wordt ook gebruikt om de hydratatie en stevigheid van de huid te verbeteren. De gedroogde bloemblaadjes van de calendula plant worden gebruikt in tincturen, zalven en wassingen om brandwonden, kneuzingen en snijwonden te behandelen, evenals de kleine infecties die ze veroorzaken. Van calendula is ook aangetoond dat het helpt dermatitis of huidontsteking te voorkomen.
Calendula is een eenjarige plant die in bijna alle grondsoorten gedijt, maar vooral in Europa, West-Azië en de Verenigde Staten. Ze behoort tot dezelfde familie als madeliefjes, chrysanten en ambrosia. Zijn vertakkende stengels worden 30 tot 60 cm hoog en hij bloeit van het vroege voorjaar tot de vorst. De oranje-gele bloemblaadjes van de bloemen worden gebruikt als medicijn. Deze mooie oranje en gele bloemen houden van volle zon. En het is niet moeilijk om ze uit zaad te kweken.
Hoe te gebruiken: Pluk de bloemen als ze volledig geopend zijn, maar nog niet tot zaad zijn uitgegroeid. Giet een kop kokend water over twee theelepels bloemblaadjes. Laat 10 minuten trekken, zeef en laat afkoelen. Gebruik als mondwater of gorgelmiddel tegen ontstekingen.
Tijm
Tijm is een kruid uit de muntfamilie. Het wordt vaak gebruikt om voedsel op smaak te brengen. Het wordt ook al sinds de oudheid gebruikt voor verschillende gezondheids- en medicinale voordelen en als conserveringsmiddel. Tegenwoordig wordt het gebruikt in een breed scala van producten, van mondspoeling tot thee en zelfs neussprays – en in de keuken.
Tijm heeft anti-inflammatoire, antimicrobiële, en antiseptische eigenschappen. Dit kruid bevat thymol, een stofje helpt bij het bestrijden of neutraliseren van sommige bacteriële, parasitaire, schimmel- of virusinfecties en dat ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Het consumeren van tijm kan ook helpen ontstekingen in het lichaam te verminderen.
Tijm houdt van warme, droge omstandigheden en niet te rijke grond. Het is ongelooflijk gemakkelijk te kweken in de volle zon (het verdraagt zelfs wat schaduw), en de meeste soorten verspreiden zich snel.
Hoe te gebruiken: De antimicrobiële activiteit van tijm kan helpen hoesten en verkoudheidssymptomen te verlichten. Maak een thee door een kop kokend water over een eetlepel verse bladeren te gieten en 10 minuten te laten trekken. Meerdere keren per dag drinken. Heerlijk in sauzen en kipgerechten.
Salie
Salie is een veel gebruikt kruid in verschillende keukens over de hele wereld. Het bevat antioxidanten, die de mondgezondheid en de hersenfunctie kunnen bevorderen. Het kan ook cholesterol en bloedsuiker helpen verlagen.
Salie wordt ook gewone salie, tuinsalie en Salvia officinalis genoemd. Het behoort tot de muntfamilie, naast andere kruiden zoals oregano, rozemarijn, basilicum en tijm. Salie hoeft niet in de volle zon en goed gedraineerde grond. Het is een vaste plant in de meeste klimaten.
Hoe te gebruiken: De antimicrobiële eigenschappen van salie kunnen symptomen van de bovenste luchtwegen verlichten. Hak ongeveer een theelepel van de bladeren fijn en laat 10 minuten trekken in een kop kokend heet water. Laat afkoelen en gebruik het als gorgeldrank bij keelpijn. Het is ook heerlijk in vulling, kip en varkensvlees.
***
Note van de redactie:
Wees ervan bewust dat kruidengeneesmiddelen een wisselwerking kunnen hebben met andere medicijnen. Sint-Janskruid vermindert bijvoorbeeld meestal de werking van andere geneesmiddelen, maar verhoogt de werking van antidepressiva. Als je overweegt kruidengeneesmiddelen te gebruiken, is het altijd een goed idee om met je arts te praten over mogelijke bijwerkingen en interacties met andere medicijnen die je gebruikt.
Bron: Global Heart
Je kunt ook interesse hebben in:
