Artritis: 8 voedingsmiddelen en dranken om te vermijden
(aHealthylife | Juglen Zwaan) Artritis is een veel voorkomende gezondheidstoestand waarbij sprake is van een chronische ontsteking in je gewrichten. Het veroorzaakt pijn en schade aan gewrichten, botten en andere lichaamsdelen, afhankelijk van het type (1). Osteoartritis, beter bekend als artrose, komt het meest voor, maar daar gaat het om slijtage van gewrichten zonder ontstekingen.
Artritis en wat je zelf kunt doen
Tot wel 40% van de mannen en 47% van de vrouwen krijgt tijdens hun leven de diagnose artrose (1). Er bestaan meer dan 100 vormen van artritis ofwel reuma. Reumatische artritis (RA) en psoriatische artritis zijn aandoeningen die worden beschouwd als auto-immuunziekten. Jicht is een andere veel voorkomende vorm van artritis (1). Onderzoek toont aan dat voedingsinterventies, zoals het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen en dranken, de ernst van de symptomen bij mensen met artritis en artrose kunnen verminderen en hun algemene levenskwaliteit kunnen verbeteren. Hier zijn 8 voedingsmiddelen en dranken om te voorkomen dat je artritis krijgt.
1. Toegevoegde suikers
Je dient sowieso je suikerinname beperken, maar zeker als je artritis hebt. Toegevoegde suikers zijn te vinden in snoep, frisdrank, ijs, en tal van andere voedingsmiddelen, met inbegrip van minder voor de hand liggende dingen zoals barbecuesaus. Een studie met 217 deelnemers met reumatische artritis constateerde dat van de 20 voedingsmiddelen, suiker gezoete frisdrank en desserts het vaakst werden gemeld als dingen die RA-symptomen verergeren (2). Bovendien kunnen suikerhoudende dranken zoals frisdrank het risico op het ontstaan van artritis aanzienlijk verhogen. Bijvoorbeeld, in een studie onder 1.209 volwassenen in de leeftijd van 20-30 jaar, hadden degenen die 5 keer per week of vaker met fructose gezoete dranken dronken 3 keer meer kans op artritis dan degenen die weinig tot geen fructose-gezoete dranken consumeerden (3). Bovendien vond een grote studie met bijna 200.000 vrouwen een verband tussen regelmatige inname van met suiker gezoete frisdrank en een verhoogd risico op RA (4).
2.Bewerkt en rood vlees
Sommige onderzoeken koppelen rood en bewerkt vlees aan ontstekingen, waardoor de artritissymptomen kunnen toenemen. Een voedingspatroon met veel bewerkt en rood vlees ledit bijvoorbeeld tot hoge niveaus van ontstekingsmarkers zoals interleukine-6 (IL-6), C-reactief eiwit (CRP), en homocysteïne (5, 6). Uit het bovengenoemde onderzoek bij 217 mensen met RA bleek ook dat rood vlees de RA-symptomen vaak verergert. Bovendien werd in een studie bij 25.630 mensen vastgesteld dat een hoge inname van rood vlees een risicofactor kan zijn voor artritis (2, 7). Omgekeerd is aangetoond dat plantaardige diëten die rood vlees uitsluiten, de artritissymptomen verbeteren (5).
3. Glutenhoudende levensmiddelen
Gluten is een groep eiwitten in tarwe, gerst, rogge en triticale (een kruising tussen tarwe en rogge). Sommige onderzoeken koppelen het aan verhoogde ontstekingswaarden en suggereren dat glutenvrij gaan eten kan zorgen voor verlichting van de artritissymptomen (8, 9). Bovendien lopen mensen met coeliakie een groter risico om RA te ontwikkelen. Ook komt coeliakie bij mensen met auto-immuunziekten zoals RA significant vaker voor dan onder de algemene bevolking (10, 11). Met name een oudere, 1 jaar durende studie onder 66 mensen met RA vond dat een glutenvrij, veganistisch dieet de ziekteactiviteit aanzienlijk verminderde en de ontsteking verbeterde (9, 12). Hoewel deze bevindingen veelbelovend zijn, is er meer onderzoek nodig om te bevestigen of alleen glutenvrij gaan eten goed is voor mensen met artritis.
4. Sterk bewerkte voedingsmiddelen
Ultrabewerkte etenswaren zoals fastfood, ontbijtgranen, en gebakken goederen bevatten meestal veel geraffineerde granen, toegevoegde suiker, conserveringsmiddelen, en andere potentieel ontstekingsbevorderende ingrediënten, die allemaal kunnen leiden tot verergering van artritissymptomen. Onderzoek suggereert dat westerse diëten die rijk zijn aan zwaar bewerkt voedsel je risico op RA kunnen verhogen door bij te dragen aan ontstekingen en risicofactoren zoals obesitas (13, 14). Bovendien bleek uit een studie onder 56 mensen met RA dat degenen die meer ultra-verwerkt voedsel aten verhoogde risicofactoren voor hartaandoeningen hadden, waaronder hogere gehaltes aan geglyceerde hemoglobine (HbA1c), een langetermijn-marker voor de controle van de bloedsuikerspiegel (15). Als zodanig kan bewerkt voedsel je algehele gezondheid verslechteren en je risico op andere ziekten verhogen.
5. Alcohol
Aangezien alcohol de artritissymptomen kan verergeren, moet iedereen met artritis het beperken of vermijden. Een studie bij 278 mensen met axiale spondyloartritis – een vorm van artritis die vooral het ruggenmerg en de sacroiliacale (SI) gewrichten treft – koppelde alcoholinname aan verhoogde structurele schade aan de ruggengraat (16). Studies hebben ook aangetoond dat alcoholgebruik de frequentie en de ernst van jichtaanvallen kan verhogen (17, 18, 19, 20). Bovendien wordt chronisch alcoholgebruik geassocieerd met een verhoogd risico op artrose, hoewel niet alle studies een significant verband hebben gevonden (21, 22).
6. Bepaalde plantaardige oliën
Diëten met veel omega 6-vetten en weinig omega 3-vetten kunnen de symptomen van artrose en reumatoïde artritis verergeren (23, 24). Deze vetten zijn noodzakelijk voor de gezondheid. Echter, de onevenwichtige verhouding tussen omega 6 tot omega 3 kan in de meeste westerse diëten de ontsteking verhogen (25). Je artritissymptomen zouden kunnen afnemen door het verminderen van je inname van voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan omega 6-vetten, zoals plantaardige oliën, en het verhogen van je inname van omega 3-rijke voedingsmiddelen zoals vette vis (24).
7. Voedingsmiddelen met een hoog zoutgehalte
Het terugbrengen van de hoeveelheid zout kan een goede keuze zijn voor mensen met artritis. Voedingsmiddelen die veel zout bevatten zijn onder andere garnalen, soep uit blik, pizza, bepaalde kazen, vleeswaren en tal van andere bewerkte producten. Een studie bij muizen toonde aan dat artritis ernstiger was bij muizen die een veel zout kregen dan bij muizen die een normaal zoutgehalte hadden (27). Bovendien bleek uit een 62-daagse muizenstudie dat een laag zoutgehalte de ernst van RA vermindert in vergelijking met een hoog zoutgehalte. Muizen met een laag zoutgehalte hadden minder last van kraakbeenafbraak en botafbraak, en ook minder ontstekingsmarkers, dan muizen met een hoog zoutgehalte (28). Interessant is dat onderzoekers hebben gesuggereerd dat een hoge natriuminname een risicofactor kan zijn voor auto-immuunziekten zoals artritis (29, 30). Een studie onder 18.555 mensen koppelde een hoge natriuminname aan een verhoogd risico op RA (31).
8. Voedingsmiddelen met een hoog AGE-gehalte
Zogenaamde ‘geavanceerde glycatie-eindproducten’ (AGE’s) zijn moleculen die ontstaan door reacties tussen suikers en eiwitten of vetten. Ze bestaan van nature in ongekookt dierlijk voedsel en worden gevormd door bepaalde bereidingswijzen (32). Dierlijke voedingsmiddelen met een hoog eiwitgehalte en een hoog vetgehalte die gebakken, geroosterd, gegrild, geschroeid of gebraden zijn, behoren tot de rijkste bronnen van AGE’s in voeding. Het gaat onder meer om spek, gebakken of gegrilde biefstuk, gebraden of gebakken kip en hotdogs (33). Frites, margarine en mayonaise zijn ook rijk aan AGE’s (33). Wanneer AGE’s zich in grote hoeveelheden in je lichaam ophopen, kunnen oxidatieve stress en ontstekingen ontstaan. Oxidatieve stress en AGE-vorming zijn gebonden aan ziekteprogressie bij mensen met artritis (33, 34). Het is aangetoond dat mensen met artritis hogere niveaus van AGE’s in hun lichaam hebben dan mensen zonder artritis. De AGE-ophoping in botten en gewrichten kan ook een rol spelen in de ontwikkeling en progressie van artrose (35, 36). Het vervangen van voedingsmiddelen met een hoge AGE-waarde door voedzame, volwaardige voedingsmiddelen zoals groenten, fruit, peulvruchten en vis kan de totale AGE-belasting in je lichaam verminderen (33).
Om te onthouden
Als je artritis hebt, kan een gezond dieet en een gezonde levensstijl helpen om je symptomen te verbeteren. Onderzoek toont aan dat je bepaalde voedingsmiddelen en dranken moet vermijden, waaronder sterk bewerkte voedingsmiddelen, rood vlees, gefrituurd voedsel en voedingsmiddelen die rijk zijn aan toegevoegde suikers. Houd er rekening mee dat leefstijlfactoren zoals je activiteitenniveau, lichaamsgewicht en wel of niet roken ook van vitaal belang zijn voor het onder bedwang houden van artritis (met toestemming vertaald).
Bron: aHealthylife
Je kunt ook interesse hebben in:
