Wat zegt Sternberg’s driekhoekstheorie over jouw relatie?

25 januari 2024

(Global Heart) Heb je je ooit afgevraagd wat een relatie doet bloeien of wankelen? Volgens de driehoekstheorie van Robert Sternberg zijn er drie componenten die een cruciale rol spelen bij het bepalen van de aard van een relatie: intimiteit, passie en toewijding. Door de aan- of afwezigheid van deze drie componenten te analyseren, identificeerde Sternberg acht verschillende combinaties van liefde.

Sternberg’s driekhoekstheorie

Liefde is een complex en intrigerend fenomeen dat de mensheid al eeuwenlang fascineert. Vanuit een psychologisch perspectief heeft Dr. Robert J. Sternberg een theorie ontwikkeld die de verschillende componenten van liefde verkent en analyseert. Deze theorie, bekend als Sternberg’s driehoekstheorie van de liefde, is een waardevol instrument om inzicht te krijgen in de dynamiek van relaties en de verschillende aspecten die daarin een rol spelen.

Wat is liefde?

Voordat we dieper ingaan op Sternberg’s driekhoekstheorie, is het belangrijk om een algemeen begrip te hebben van wat liefde precies is. Liefde kan worden beschouwd als een diepgeworteld gevoel van genegenheid en zorg voor een ander persoon. Het gaat gepaard met emoties zoals passie, intimiteit en toewijding.

Oorsprong theorie

De driekhoekstheorie van de liefde werd in 1986 ontwikkeld door Dr. Robert J. Sternberg, een bekende psycholoog en onderzoeker op het gebied van de liefde en relaties. Sternberg stelde dat liefde kan worden begrepen aan de hand van drie fundamentele componenten: intimiteit, passie en toewijding.

De componenten van liefde

Volgens Sternberg is liefde samengesteld uit drie componenten die met elkaar verweven zijn. Deze componenten zijn:

Intimiteit: Dit verwijst naar gevoelens van emotionele nabijheid, verbondenheid en vertrouwen in een relatie. Het omvat het delen van persoonlijke gedachten, gevoelens en ervaringen met de partner.
Passie: Passie wordt vaak geassocieerd met seksuele aantrekkingskracht en verlangen, maar het omvat ook hoe blij je wordt als je aan je partner denkt en hoezeer je diegene nodig hebt. Het is de vonk die een relatie levendig en gepassioneerd houdt.
Toewijding: Toewijding is de intentie en bereidheid om in een relatie te blijven en erin te investeren. Het gaat om het nemen van verantwoordelijkheid voor het welzijn en geluk naar elkaar toe. De inzet om tegenslag te overwinnen en de interesse en genegenheid om te streven naar een langdurige verbintenis.

De liefdescombinaties

Op basis van de aanwezigheid en afwezigheid van de drie verschillende componenten van liefde, identificeert Sternberg acht mogelijke combinaties die een relatie kan hebben. Deze combinaties zijn:

Niet-liefde: Dit geeft de afwezigheid van alle drie de componenten aan. Het duidt op een gebrek aan liefde of onverschilligheid ten opzichte van de relatie.
Genegenheid, vriendschap: Intimiteit zonder passie of toewijding. Hieronder vallen vriendschappen en kennissen. Jullie geven veel om elkaar en delen een sterke emotionele band, maar er is (nog) geen van een romantische of langdurige verbintenis.
Verliefdheid, kortstondige romance: In deze combinatie is er sprake van fysieke aantrekkingskracht en passie, maar zonder intimiteit of toewijding. Dit type liefde wordt vaak geassocieerd met het beginstadium van romantische relaties, waar er een sterke aantrekkingskracht en verlangen naar elkaar is, maar nog geen diepe emotionele verbinding. Verliefde liefde kan plotseling verdwijnen als er geen intimiteit en toewijding wordt ontwikkeld na verloop van tijd. Het staat ook bekend als “kalverliefde” of relaties die nog niet serieus zijn geworden.
Lege liefde: Lege liefde wordt gekenmerkt door toewijding zonder intimiteit of passie. Dit kan voorkomen in situaties waarin de passie is vervaagd of verdwenen, maar mensen zich nog steeds verplicht voelen om bij elkaar te blijven. Een voorbeeld van lege liefde is een gearrangeerd huwelijk of een relatie waarin de partners om praktische redenen bij elkaar blijven.
Romantische liefde: Intimiteit + Passie. Romantische liefde is hartstochtelijk en intiem, maar kent geen verplichting. Dit kan bijvoorbeeld een romantische affaire zijn of een one night stand. Het gaat om sterke aantrekkingskracht, verlangen, en het delen van intieme momenten zonder de behoefte aan een langdurige verbinding.
Gezelschapsliefde, metgezellen: Intimiteit + toewijding. Gezelschapsliefde is een intieme, niet-gepassioneerde vorm van liefde die sterker is dan vriendschap vanwege het element van langdurige toewijding. Deze vorm van liefde wordt vaak waargenomen in langdurige huwelijken waar de passie niet langer aanwezig is, maar waar een diepe genegenheid, kameraadschap en toewijding blijven bestaan. Deze liefde is gebaseerd op het delen van een leven samen en het ondersteunen van elkaar in verschillende aspecten van het leven.
Dwaze liefde: Dwaze liefde kan worden gekenmerkt door een wervelende verkering en huwelijk. Bij deze relatie is er passie en toewijding maar geen sprake van emotionele intimiteit. De keuze om bij elkaar te blijven komt meestal voort uit seksueel of romantisch verlangen, maar niet uit vertrouwen of steun. Deze relaties zijn kenmerkend voor mensen die onzeker zijn, het moeilijk vinden zich kwetsbaar op te stellen en zeer afhankelijk zijn.
Volmaakte liefde, complete liefde: Volmaakte liefde is de ideale combinatie waarin alle drie de componenten – intimiteit, passie en toewijding – in harmonie aanwezig zijn. Het is de meest bevredigende en duurzame vorm van liefde. Dit soort liefde is zeldzaam en wordt vaak gezien als het hoogste niveau van liefde in een relatie. Het is gebaseerd op een diepe emotionele en fysieke verbinding, wederzijdse aantrekkingskracht en een sterke toewijding om samen te blijven.