“Bossen beschermen is cruciaal om pandemieën te genezen”

Levi Sucre Romero (LSR): Als we lezen over de oorsprong van het coronavirus, zien we dat de mens de beschikbare ruimte voor dieren is binnengedrongen en door haar activiteit deze sterk heeft verminderd. De ruimte is niet alleen minder geworden, maar door het roofzuchtige ontwikkelingsmodel waar we in leven is de mens een té grote plek gaan innemen in de dierenwereld. Dit is ook wat je ziet gebeuren omtrent plannen voor sojateelt in het Amazonewoud: alle dieren verzamelen zich op één plek… en vervuiling kan dan grote effecten hebben op zulke kwetsbare soorten. Het is een wanbeleid van onze zogenaamde ontwikkeling.

MV: Hoe kunnen we herstellen van COVID-19?

LSR: Het coronavirus, net als andere pandemieën die in toenemende mate zullen plaatsvinden, is een gevolg van de onbalans van onze planeet. Er zullen andere virusuitbraken aankomen, zoals de “schimmelziekte uit Panama”, die waarschijnlijk al onze bananenproductie zal aantasten en enorme gevolgen zal hebben voor onze gemeenschappen.

Wat is het alternatief? Afwisseling en variatie… al is het onwaarschijnlijk dat dit gaat gebeuren, gezien de markt zich op slechts één product concentreert. In traditionele gemeenschappen wordt gebruik gemaakt van verschillende medicijnen, allerlei producten en duurzame landbouw. Daardoor kunnen wij, zelfs als de steden ten onder gaan, onszelf nog steeds onderhouden. We keren terug naar onze capaciteiten van zelfredzaamheid.

MV: Dus, hoop moeten we vinden in het bos?

LSR: Ja, maar als de bossen worden gekapt, waar gaan we dan onze medicijnen halen? We hebben het keer op keer gezegd, maar tot zover hebben besluitvormers niet veel aandacht aan ons besteed. Helemaal als je je bedenkt dat diverse landen het aantal megaprojecten en monoculturen hebben verhoogd om hun budget alvast vast te stellen – om winst te maken. Aangezien dit ontbossing doet toenemen gaan ze in werkelijkheid alleen maar achteruit.

MV: Benaderen farmaceutische bedrijven je wel eens over medicijnen?

LSR: Dat is een ander punt. We hebben altijd gezegd dat onze kennis beschikbaar is voor iedereen die ziekten als gevolg van klimaatverandering wil helpen genezen, maar we hebben nooit gezegd: “Kom ons uitbuiten, kom en steel alles wat we hebben.” Ik vind het moeilijk te begrijpen dat economische machten zo blind kunnen zijn voor bepaalde dingen. Telkens als ze een kans zien om te plunderen en geld te verdienen, doen ze het…. en dat is wat we altijd aan de kaak hebben gesteld: we moeten voorzichtig zijn (met deze bedrijven).

MV: Waarom luistert Costa Rica niet volgens jou?

LSR: In mijn ogen is Costa Rica een reflectie van wat er hier in de regio, op lokaal niveau gebeurt. De regeringen kunnen maar niet begrijpen dat de gemeenschappen – oftewel de oorspronkelijke bevolking, degenen onder ons die met het bos leven – een belangrijke factor zijn bij de bescherming van natuurlijke hulpbronnen. Inheemse gemeenschappen zijn daarmee cruciaal voor het voortbestaan van de mens. Politici begrijpen dat gewoon niet…

MV: Waarom is de ontbossing in Centraal-Amerika in de afgelopen tien jaar versneld?

LSR: Ten eerste, de economische situaties in onze landen zijn nijpend en grote bedrijven gebruiken dat argument om te zeggen: “We gaan een monocultuur creëren en je een baan geven.” Mensen denken dat dat ‘economische ontwikkeling’ is, maar dat is het niet. In feite profiteren ze van de slechte economische situatie van de plattelandsbevolking.

Ten tweede zijn de wetgeving en de handhaving daarvan omtrent bossen en onze rechten erg zwak op regionaal niveau. Ten derde groeit de drugshandel in de regio; ze gebruiken onze bossen. Ten vierde, en dat is mijn persoonlijke mening, zijn de Centraal-Amerikaanse landen meer gericht op het oplossen van hun begrotingstekort dan op het beschermen van de bossen. De regeringen maken zich een stuk drukker om hun inkomsten, hun belastingen en buitenlandse investeringen.

MV: Is het coronavirus een mogelijkheid om anders te denken?

LSR: Ik zie het niet als een mogelijkheid, maar als iets dat we al heel lang tegen de wereld en politici zeggen – en wat vandaag de dag alleen nog maar duidelijker is geworden: we moeten voor het bos zorgen als ons eigen kind, ons eigen ontwikkelingssysteem vormen en geen mega-projecten accepteren. Dit zeggen we al jaren, maar niemand luistert naar ons!

Dus ik denk dat politici bij dit soort pandemieën misschien bij zichzelf denken: “Deze mensen hebben inderdaad gelijk”. We weten waar we het over hebben, want dit is kennis die voorouderlijk is overgedragen. Zo weten we dat elk type onevenwicht uiteindelijk alles verslechtert. De aarde is een levend wezen zoals wij en wanneer zij uit balans raakt zijn er gevolgen… die ervaren we nu.