11 Tekenen en symptomen van te veel stress
(aHealthylife | Juglen Zwaan) Stress wordt gedefinieerd als een toestand van mentale of emotionele spanning veroorzaakt door ongunstige omstandigheden. De meeste mensen krijgen ergens in hun leven wel te maken met stressgevoelens.
Te veel stress
Uit een onderzoek bleek zelfs dat 33% van de volwassenen aangaf een hoog niveau van stress te ervaren (1). Deze toestand gaat gepaard met een lange lijst van lichamelijke en geestelijke symptomen. Dit artikel gaat in op 11 veel voorkomende tekenen en symptomen van stress.
1. Acne
Acne is een van de meest zichtbare manieren waarop stress zich vaak manifesteert. Sommige mensen hebben de neiging hun gezicht vaker aan te raken als ze gestrest zijn. Dit kan bacteriën verspreiden en bijdragen tot de ontwikkeling van acne. Verschillende studies hebben ook bevestigd dat acne in verband kan worden gebracht met een hoger stressniveau. In een studie werd bij 22 mensen voor en tijdens een examen de ernst van acne gemeten. Verhoogde stressniveaus als gevolg van het examen werden geassocieerd met ernstigere acne (2). Uit een andere studie bij 94 tieners bleek dat een hoger stressniveau samenhing met ergere acne, vooral bij jongens (3). Deze studies tonen een verband aan, maar houden geen rekening met andere factoren die een rol kunnen spelen. Verder onderzoek is nodig om het verband tussen acne en stress te onderzoeken. Naast stress zijn andere mogelijke oorzaken van acne: hormonale verschuivingen, bacteriën, overmatige olieproductie en verstopte poriën.
Kortom: Sommige studies hebben aangetoond dat een hoger stressniveau verband houdt met verergering van acne.
2. Hoofdpijn
Uit vele studies is gebleken dat stress kan bijdragen tot hoofdpijn, waarbij de pijn in het hoofd of het nekgebied kan zitten. Uit een onderzoek bij 267 mensen met chronische hoofdpijn bleek dat in ongeveer 45% van de gevallen een stressvolle gebeurtenis voorafging aan de ontwikkeling van chronische hoofdpijn (4). Een grotere studie toonde aan dat een verhoogde stressintensiteit geassocieerd was met een toename van het aantal ervaren hoofdpijndagen per maand (5). In een andere studie werden 150 militairen ondervraagd in een hoofdpijnkliniek. 67% van hen gaf aan hoofdpijn te krijgen door stress, waarmee stress de op een na meest voorkomende oorzaak van hoofdpijn is (6). Andere veelvoorkomende oorzaken van hoofdpijn zijn slaapgebrek, alcoholgebruik en uitdroging.
Kortom: Stress is een veelvoorkomende oorzaak van hoofdpijn. Veel studies hebben aangetoond dat een verhoogd stressniveau samengaat met een verhoogde hoofdpijnfrequentie.
3. Chronische pijn
Pijn is een veelvoorkomende klacht die het gevolg kan zijn van een verhoogd stressniveau. In een studie met 37 tieners met sikkelcelziekte werd vastgesteld dat hogere niveaus van dagelijkse stress geassocieerd waren met een toename van de pijn op dezelfde dag (7). Andere studies hebben aangetoond dat verhoogde niveaus van het stresshormoon cortisol in verband kunnen worden gebracht met chronische pijn. In een studie werden bijvoorbeeld 16 mensen met chronische rugpijn vergeleken met een controlegroep. Daaruit bleek dat degenen met chronische pijn hogere cortisolspiegels hadden (8). Een andere studie toonde aan dat mensen met chronische pijn hogere cortisolniveaus in hun haar hadden, een indicator van langdurige stress (9). Houd er rekening mee dat deze studies een verband aantonen, maar niet kijken naar andere factoren die een rol kunnen spelen. Bovendien is het onduidelijk of stress bijdraagt aan chronische pijn of vice versa, of dat er een andere factor is die beide veroorzaakt. Naast stress zijn er veel andere factoren die kunnen bijdragen tot chronische pijn, waaronder veroudering, blessures, een slechte houding en zenuwbeschadiging.
Kortom: Sommige studies hebben aangetoond dat chronische pijn in verband kan worden gebracht met hogere stressniveaus en verhoogde cortisolniveaus.
4. Vaak ziekte
Als je het gevoel hebt dat je constant aan het snotteren bent, kan stress de schuldige zijn. Stress kan een tol eisen van je immuunsysteem, wat kan leiden tot een verhoogde vatbaarheid voor infecties. In één onderzoek werden 61 oudere volwassenen geïnjecteerd met het griepvaccin. Degenen met chronische stress bleken een verzwakte immuunrespons op het vaccin te hebben, wat erop wijst dat stress geassocieerd kan worden met verminderde immuniteit (10). In een andere studie werden 235 volwassenen ingedeeld in een hoge- of een lage-stressgroep. Over een periode van zes maanden hadden de mensen in de groep met veel stress 70% meer infecties van de luchtwegen en bijna 61% meer dagen met symptomen dan de groep met weinig stress (11). Evenzo bleek uit een analyse van 27 studies dat er een verband bestaat tussen stress en een verhoogde gevoeligheid voor het krijgen van een infectie van de bovenste luchtwegen (12). Meer onderzoek bij mensen is nodig om het complexe verband tussen stress en immuniteit te begrijpen. Stress is echter maar één stukje van de puzzel als het gaat om de gezondheid van het immuunsysteem. Een verzwakt immuunsysteem kan ook het gevolg zijn van een slecht dieet, lichamelijke inactiviteit en bepaalde immunodeficiëntie-aandoeningen zoals leukemie en Multipel Myeloom (ziekte van Kahler).
Kortom: Stress kan een tol eisen op je immuunsysteem. Uit studies blijkt dat een hoger stressniveau verband houdt met een grotere gevoeligheid voor infecties.
5. Verminderde energie en slapeloosheid
Chronische vermoeidheid en een verminderd energieniveau kunnen ook worden veroorzaakt door langdurige stress. Zo bleek uit een onderzoek bij 2.483 mensen dat vermoeidheid sterk samenhangt met een verhoogd stressniveau (13). Stress kan ook de slaap verstoren en slapeloosheid veroorzaken, wat kan leiden tot weinig energie. Uit een kleine studie bleek dat een hoger niveau van werkgerelateerde stress samenhing met meer slaperigheid en rusteloosheid bij het slapengaan (14). Een andere studie met 2316 deelnemers toonde aan dat het meemaken van een groter aantal stressvolle gebeurtenissen significant geassocieerd was met een verhoogd risico op slapeloosheid (15). Deze studies tonen een verband aan, maar ze houden geen rekening met andere factoren die een rol kunnen hebben gespeeld. Verder onderzoek is nodig om te bepalen of stress direct kan leiden tot een lager energieniveau. Andere factoren die een rol kunnen spelen bij een verminderd energieniveau zijn uitdroging, een laag bloedsuikergehalte, een slecht dieet of een onderactieve schildklier.
Kortom: Stress wordt in verband gebracht met vermoeidheid en verstoring van de slaap, wat kan leiden tot een verminderd energieniveau.
6. Veranderingen in libido
Veel mensen ervaren veranderingen in hun zin in seks tijdens stressvolle periodes. Een kleine studie evalueerde het stressniveau van 30 vrouwen en mat vervolgens hun opwinding tijdens het kijken naar een erotische film. Degenen met hoge niveaus van chronische stress ervoeren minder opwinding in vergelijking met degenen met lagere stressniveaus (16). Uit een andere studie, die 103 vrouwen betrof, bleek dat een hoger stressniveau samenhing met een lager niveau van seksuele activiteit en bevrediging (17). Zo ook werd in een studie gekeken naar 339 coassistenten geneeskunde. Het rapport meldde dat hoge niveaus van stress een negatieve invloed hadden op seksueel verlangen, opwinding en bevrediging (18). Er zijn vele andere mogelijke oorzaken van veranderingen in het libido, waaronder hormonale veranderingen, vermoeidheid en psychologische oorzaken.
Kortom: Sommige studies hebben aangetoond dat een hoger stressniveau samengaat met minder seksueel verlangen, opwinding en bevrediging.
7. Spijsverteringsproblemen
Spijsverteringsproblemen zoals diarree en constipatie kunnen ook worden veroorzaakt door hoge stressniveaus. In een studie werden bijvoorbeeld 2.699 kinderen onderzocht en werd vastgesteld dat blootstelling aan stressvolle gebeurtenissen in verband werd gebracht met een verhoogd risico op constipatie (19). Stress kan vooral gevolgen hebben voor mensen met spijsverteringsstoornissen zoals het prikkelbaredarm-syndroom (IBS) of inflammatoire darmziekten (IBD). Deze worden gekenmerkt door maagpijn, een opgeblazen gevoel, diarree en constipatie. In één studie werden hogere dagelijkse stressniveaus geassocieerd met toegenomen spijsverteringsklachten bij 181 vrouwen met IBS (20). Bovendien bleek uit een analyse van 18 studies die de rol van stress op inflammatoire darmziekten onderzochten, dat 72% van de studies een verband vond tussen stress en spijsverteringssymptomen (21). Hoewel deze studies een verband aantonen, zijn er meer studies nodig om na te gaan hoe stress het spijsverteringsstelsel rechtstreeks kan beïnvloeden. Bedenk ook dat veel andere factoren spijsverteringsproblemen kunnen veroorzaken, zoals voeding, uitdroging, lichamelijke activiteit, infecties of bepaalde medicijnen.
Kortom: Sommige studies wijzen uit dat stress in verband kan worden gebracht met spijsverteringsproblemen zoals constipatie en diarree, vooral bij mensen met spijsverteringsstoornissen.
8. Eetlustveranderingen
Veranderingen in eetlust komen vaak voor in tijden van stress. Als je gestrest bent, heb je soms helemaal geen eetlust of ga je midden in de nacht gulzig de koelkast plunderen. Uit een onderzoek onder studenten bleek dat 81% van hen veranderingen in eetlust ondervond wanneer ze gestrest waren. Bij 62% van hen nam de eetlust toe, terwijl 38% een afname ervoer (22). In een studie bij 129 mensen werd blootstelling aan stress in verband gebracht met gedragingen zoals eten zonder honger te hebben (23). Deze veranderingen in eetlust kunnen ook leiden tot schommelingen in gewicht tijdens stressvolle periodes. Zo bleek uit een onderzoek onder 1355 mensen dat stress geassocieerd was met gewichtstoename bij volwassenen met overgewicht (24). Hoewel deze studies een verband aantonen tussen stress en veranderingen in eetlust of gewicht, zijn er meer studies nodig om te begrijpen of er andere factoren in het spel zijn. Andere mogelijke oorzaken van veranderingen in eetlust zijn het gebruik van bepaalde medicijnen of drugs, hormonale verschuivingen en psychologische aandoeningen.
Kortom: Studies tonen aan dat er een verband kan bestaan tussen veranderingen in eetlust en stressniveaus. Bij sommigen kan een hoger stressniveau ook samengaan met gewichtstoename.
9. Depressie
Sommige studies suggereren dat chronische stress kan bijdragen tot de ontwikkeling van depressie. Uit een onderzoek onder 816 vrouwen met een ernstige depressie bleek dat het ontstaan van een depressie significant geassocieerd was met zowel acute als chronische stress (25). Een andere studie wees uit dat hoge stressniveaus geassocieerd waren met een verhoging van depressiesymptomen bij 240 adolescenten (26). Bovendien bleek uit een onderzoek bij 38 mensen met een niet-chronische depressie dat stressvolle levensgebeurtenissen significant geassocieerd waren met depressieve episoden (27). Onthoud dat deze studies een verband aantonen, maar niet noodzakelijkerwijs betekenen dat stress depressie veroorzaakt. Er is meer onderzoek nodig naar de rol van stress bij het ontstaan van depressie. Naast stress kan een depressie ook ontstaan vanuit de familiegeschiedenis, of liggen aan hormoonspiegels, omgevingsfactoren en zelfs bepaalde medicijnen.
Kortom: Uit sommige studies is gebleken dat een hoog stressniveau in verband kan worden gebracht met depressie en depressieve perioden.
10. Snelle hartslag
Een snelle of een verhoogde hartslag kan komen door hoge stressniveaus. In één onderzoek werd de reactie gemeten van de hartslag op stressvolle en niet-stressvolle gebeurtenissen, waarbij werd vastgesteld dat de hartslag significant hoger was tijdens stressvolle omstandigheden (28). Uit een andere studie bij 133 tieners bleek dat een stressvolle taak uitvoeren leidde tot een verhoging van de hartslag (29). In een gelijkaardig onderzoek werd vastgesteld dat de hartslag en bloeddruk steeg bij 87 studenten die werden blootgesteld aan een stressvolle taak. Interessant genoeg hielp het spelen van ontspannende muziek tijdens de taak deze veranderingen juist voorkomen (30). Een snelle hartslag kan ook worden veroorzaakt door hoge bloeddruk, schildklieraandoeningen, bepaalde hartaandoeningen en door het drinken van grote hoeveelheden cafeïnehoudende of alcoholische dranken.
Kortom: Verschillende studies hebben aangetoond dat hoge stressniveaus een snelle hartslag kunnen veroorzaken. Ook stressvolle gebeurtenissen of taken kunnen de hartslag verhogen.
11. Zweten
Blootstelling aan stress kan ook overmatig zweten veroorzaken. In een kleine studie werden 20 mensen met palmaire hyperhidrose onderzocht, een aandoening die wordt gekenmerkt door overmatig zweten in de handen. De studie beoordeelde de mate van zweten gedurende de dag aan de hand van een schaal van 0-10. Stress en lichaamsbeweging zorgden beide voor een aanzienlijke toename van het zweten met twee tot vijf punten bij degenen met palmaire hyperhidrose, evenals bij de controlegroep (31). In een andere studie werd vastgesteld dat blootstelling aan stress bij 40 tieners tot grote hoeveelheden zweten en stank leidde (32). Overmatig zweten kan ook worden veroorzaakt door angst, hitte-uitputting, schildklieraandoeningen en het gebruik van bepaalde geneesmiddelen.
Kortom: Uit onderzoek blijkt dat stress kan leiden tot meer zweten, zowel bij mensen met aandoeningen zoals bij palmaire hyperhidrose, als bij mensen in het algemeen.
Om te onthouden
Stress is iets waarmee de meeste mensen op een bepaald moment te maken krijgen. Het kan een tol eisen op vele gezondheidsaspecten kan allerlei symptomen veroorzaken, waaronder het verlagen van het energieniveau en het uitlokken van hoofdpijn of chronische pijn. Gelukkig zijn er veel manieren om stress te helpen verlichten, zoals het beoefenen van mindfulness, lichaamsbeweging en yoga (met toestemming vertaald).
Bron: aHealthylife
Je kunt ook interesse hebben in:
