8 natuurlijke middelen tegen urineweginfecties

16 augustus 2021

(aHealthylife | Juglen Zwaan) Urineweginfecties (blaasontstekingen) zijn wereldwijd een van de meest voorkomende soorten bacteriële infecties. Naar schatting krijgen jaarlijks meer dan 150 miljoen mensen een urineweginfectie (1). Het vaakst worden ze veroorzaakt door de E. coli-bacterie, hoewel het soms ook om andere bacteriën gaat.

Wat is een urineweginfectie

Iedereen kan een blaasontsteking ontwikkelen, maar vrouwen hebben 30 keer meer kans om getroffen te worden dan mannen. Ongeveer 40% van de vrouwen zal op een bepaald moment in het leven een urineweginfectie krijgen (2). De infectie kan elk deel van het urinewegstelsel beïnvloeden, zoals de plasbuis, de blaas, de urineleiders en de nieren, maar het begint meestal in de organen van de onderste urinewegen, de blaas en de plasbuis (2). Veelvoorkomende symptomen in verband met blaasontsteking zijn onder andere (3)

een brandend gevoel bij het plassen
frequente en intense aandrang om te plassen
troebele, donkere, of bloederige urine
koorts of vermoeidheid
pijn in je bekken, onderbuik of rug

Hoe kun je een blaasontsteking behandelen

Blaasontstekingen kunnen worden behandeld met antibiotica, maar het komt vaak voor dat infecties zich herhalen. Bovendien kan overmatig gebruik van antibiotica op lange termijn negatieve gevolgen hebben, zoals schade aan de normale, gezonde bacteriën in je urinewegen, en mogelijk bijdragen aan de ontwikkeling van antibiotica-resistente bacteriestammen (1). Als je vermoedt dat je een urineweginfectie hebt, is het belangrijk om zo snel mogelijk je zorgverlener te raadplegen. Wat kan beginnen als een milde infectie kan snel ernstig en mogelijk fataal worden als het te lang onbehandeld blijft. Er zijn overigens wel aanwijzingen uit onderzoek dat tot 42% van de milde en ongecompliceerde blaasontstekingen kan worden opgelost zonder het gebruik van antibiotica (4). Als je een van de vele mensen in de wereld bent die last heeft van terugkerende blaasontstekingen, kun je op zoek zijn naar natuurlijke en alternatieve oplossingen om overmatige blootstelling aan antibiotica te voorkomen.

Hieronder worden 8 kruiden en natuurlijke supplementen besproken die milde blaasontstekingen kunnen helpen voorkomen en behandelen.

1. D-mannose

D-mannose is een soort enkelvoudige suiker die vaak wordt gebruikt om milde urineweginfecties te voorkomen en behandelen. Het komt van nature voor in verschillende voedingsmiddelen, waaronder cranberry’s, appels en sinaasappels, maar wordt meestal ingenomen in poeder- of tabletvorm wanneer het wordt gebruikt als een behandeling bij urineweginfecties. Er is niet veel bekend over hoe D-mannose werkt, maar veel deskundigen geloven dat het het vermogen van bepaalde besmettelijke bacteriën om zich aan de cellen van je urinewegen te hechten remt, waardoor ze gemakkelijker kunnen worden uitgespoeld voordat ze je ziek kunnen maken (5). Er is meer onderzoek nodig om te bepalen of D-mannose betrouwbaar kan behandelen of preventieve effecten kan uitoefenen tegen urineweginfecties. Enkele kleine onderzoeken hebben echter veelbelovende resultaten opgeleverd. In een studie uit 2016 werd het effect van D-mannose op 43 vrouwen met actieve urineweginfecties en een geschiedenis van terugkerende blaasontstekingen geëvalueerd. De eerste 3 dagen namen de deelnemers aan de studie tweemaal daags een dosis van 1,5 gram D-mannose, gevolgd door een dagelijkse dosis van 1,5 gram gedurende 10 extra dagen. Na 15 dagen was ongeveer 90% van de infecties opgelost (5). Hoewel deze resultaten bemoedigend zijn, was de opzet van het onderzoek enigszins gebrekkig door de kleine steekproefomvang en het ontbreken van een controlegroep (5). Een studie in 2013 bij 308 vrouwen vergeleek de effectiviteit van een dagelijkse dosis van 2 gram D-mannose met een antibioticum dat meestal wordt gebruikt om herhaling van urineweginfecties te voorkomen (6). Na 6 maanden bleek uit de resultaten dat D-mannose net zo goed in staat was om herhaling van urineweginfecties te voorkomen als het antibioticum en dat D-mannose ook minder bijwerkingen had (6). Voor de meeste mensen brengt inname van D-mannose geen grote gezondheidsrisico’s met zich mee. De vaakst gemelde bijwerking is lichte diarree. Omdat D-mannose echter een type suiker is, is het misschien niet geschikt voor mensen moeite hebben met de regulering van de bloedsuikerspiegel. Er is momenteel niet genoeg bewijs om een ideale dosis D-mannose vast te stellen, maar de meeste beschikbare onderzoeken gebruikten doses van 1,5-2 gram tot 3 keer per dag, wat veilig bleek te zijn.

Kortom: D-mannose is een soort natuurlijke suiker die een blaasontsteking kan behandelen door te voorkomen dat infectie veroorzakende bacteriën zich aan de cellen in je urinewegen vasthechten. Er zijn aanwijzingen uit voorlopig onderzoek dat het urineweginfecties kan behandelen en voorkomen, maar er zijn meer studies nodig.

2. Uva ursi (berendruif)

Uva ursi – ook wel bekend als Arctostaphylos uva ursi of berendruifblad – is een kruidenmiddel voor urineweginfecties dat al eeuwenlang in traditionele en volksgeneeskundige praktijken wordt gebruikt. Het wordt gemaakt uit een soort wilde, bloeiende struik die in verschillende delen van Europa, Azië en Noord-Amerika groeit. De bessen van de plant zijn een favoriete snack voor beren – vandaar de bijnaam berendruif – terwijl de bladeren worden gebruikt in de kruidengeneeskunde. Nadat de bladeren zijn geoogsten gedroogd kan er thee van worden gezet, of de bladextracten kunnen worden ingenomen in capsule- of tabletvorm. Modern onderzoek dat het gebruik van uva ursi voor de behandeling van urineweginfectie ondersteunt is beperkt, hoewel uit reageerbuisonderzoek is gebleken dat verschillende verbindingen in de plant krachtige antimicrobiële eigenschappen hebben (7). Arbutine, de belangrijkste verbinding in urva ursi, heeft een antibacteriële werking op E. coli; een E. coli-infectie is een van de meest voorkomende oorzaken van blaasontstekingen (7). Een oudere studie onder 57 vrouwen stelde vast dat aanvullend gebruik van uva ursi met paardebloemwortel de kans op herhaling van urineweginfecties aanzienlijk verminderde, in vergelijking met een placebo (8). Een meer recente studie onder meer dan 300 vrouwen zag echter geen verschil tussen uva ursi en een placebo als behandeling voor actieve urineweginfecties (9). Het beschikbare onderzoek suggereert dat uva ursi relatief veilig is bij dagelijkse doses van 200-840 mg hydrochinonderivaten, berekend als watervrije arbutine. De veiligheid ervan op lange termijn is echter niet vastgesteld; het mag niet langer dan 1-2 weken per keer worden ingenomen vanwege het potentiële risico op lever- en nierbeschadiging (10).

Kortom: Uva ursi is een kruidenmiddel tegen urineweginfecties, dat gemaakt is van de bladeren van een struik genaamd Arctostaphylos uva ursi. Reageerbuisstudies hebben aangetoond dat het sterke antimicrobiële effecten heeft, maar menselijke studies hadden gemengde resultaten.

3. Knoflook

Knoflook is een populair kruid dat door de geschiedenis heen op grote schaal is gebruikt in zowel de culinaire als de traditionele geneeskunde (11). Het wordt vaak medicinaal gebruikt om een breed scala aan fysieke kwalen te behandelen, waaronder schimmel-, virale en bacteriële infecties. Het genezend vermogen van knoflook wordt meestal toegeschreven aan de aanwezigheid van een zwavelhoudende verbinding die bekend staat als allicine (11). In reageerbuisonderzoek vertoont allicine een sterke antibacteriële werking tegen verschillende bacteriën die urineweginfecties veroorzaken – waaronder E. coli (11). Aanvullend bewijs uit individuele casusverslagen suggereert dat knoflook een alternatieve therapie kan zijn voor de behandeling van blaasontstekingen bij de mens, maar harde bewijzen die deze resultaten bevestigen ontbreken vooralsnog (12). Er is meer goed ontworpen onderzoek nodig om de rol die knoflook kan spelen bij de behandeling en het voorkomen van terugkerende urineweginfecties beter te begrijpen, voordat er definitieve conclusies kunnen worden getrokken met betrekking tot de effectiviteit of de ideale dosering. Knoflook kan in zijn geheel en rauw worden gegeten, maar als supplement is het meestal in de vorm van een extract of capsule. Knoflooksupplementen zijn waarschijnlijk veilig voor de meeste mensen, maar mogelijke bijwerkingen zijn onder meer brandend maagzuur en een slechte adem en lichaamsgeur (13). Sommige mensen reageren allergisch op knoflooksupplementen, dus vermijd ze als je allergisch bent voor knoflook of andere nauw verwante planten, zoals uien of prei (13). Deze supplementen kunnen het risico op bloedingen verhogen en kunnen een wisselwerking hebben met sommige medicijnen, zoals bloedverdunners en bepaalde HIV-medicijnen. Als je dergelijke medicijnen gebruikt, overleg dan met je zorgverlener voordat je knoflook gebruikt tegen je urineweginfectie (13, 14).

Kortom: Knoflook wordt gebruikt voor verschillende culinaire en medicinale doeleinden. Studies met reageerbuisjes en casusverslagen suggereren dat de antibacteriële werking van knoflook kan helpen bij de behandeling van urineweginfecties, maar er zijn meer goed ontworpen menselijke studies nodig om deze beweringen te valideren.

4. Cranberry

Producten met veenbes of cranberry, zoals sappen en extracten, behoren tot de populairste keuzes voor natuurlijke en alternatieve behandelingen voor urineweginfecties. Veenbessen bevatten een grote verscheidenheid aan chemische verbindingen, zoals D-mannose en anthocyanen, die kunnen bijdragen aan beperking van het vermogen van besmettelijke bacteriën om zich aan de urinewegen te hechten, waardoor hun groei en het vermogen om een infectie te veroorzaken wordt belemmerd (15). Reageerbuis- en dierstudies hebben aangetoond dat cranberry’s urineweginfecties voorkomen, maar menselijk onderzoek heeft aanzienlijk minder overtuigende resultaten opgeleverd (15). Een overzicht van menselijke studies uit 2012 over het vermogen van cranberryproducten om urineweginfecties te behandelen en te voorkomen concludeerde dat er onvoldoende bewijs was om vast te stellen dat cranberry’s deze effecten uitoefenen (16). De auteurs van de studie merkten echter op dat het moeilijk was om definitieve conclusies te trekken, omdat veel van de studies slecht ontworpen waren, een standaarddosering ontbrak en er verschillende cranberryproducten werden gebruikt (16). Cranberrysap en -supplementen zijn veilig voor de meeste mensen, maar ze kunnen maagklachten veroorzaken. Bovendien kan langdurig gebruik je risico op het ontwikkelen van nierstenen verhogen (17). Ook kan overmatige consumptie van calorieën uit cranberrysap onnodige gewichtstoename in de hand werken en kunnen grote doses cranberrysupplementen de werking van bepaalde soorten bloedverdunnende medicijnen verstoren (17).

Kortom: Cranberrysap en cranberrysupplementen worden vaak gebruikt om urineweginfecties te behandelen en te voorkomen, maar uit onderzoek is gebleken dat ze niet bijzonder effectief zijn. Er zijn meer menselijke studies nodig voor een beter begrip van de rol die cranberryproducten kunnen spelen bij de behandeling van urineweginfecties.

5. Groene thee

Groene thee is afkomstig van de bladeren van een plant die bekend staat als Camellia sinensis. Al eeuwenlang wordt deze thee in allerlei traditionele geneeskunde praktijken gebruikt vanwege de brede geneeskundige mogelijkheden. Groene thee bevat een rijke schakering aan plantaardige verbindingen, polyfenolen genaamd, die bekend staan om hun sterke antimicrobiële en ontstekingsremmende werking. Reageerbuisonderzoek wijst uit dat epigallocatechine (EGC), een verbinding in groene thee, krachtige antibacteriële effecten heeft tegen de stammen van E. coli die urineweginfecties veroorzaken(18). Uit verschillende dierstudies blijkt ook dat groene thee-extracten die EGC bevatten zorgen voor verbetering van de effectiviteit van bepaalde soorten veelgebruikte antibiotica voor de behandeling van urineweginfecties (19). Wel ontbreekt het nog aan meer menselijke studies hiernaar. Een enkele kop (240 ml) groene thee bevat ongeveer 150 mg EGC. Het huidige onderzoek geeft aan dat slechts 3-5 mg EGC voldoende kan zijn om de groei van bacteriën in de urinewegen te remmen, maar deze theorie is nog niet bewezen bij de mens (19). Een matige inname van groene thee is voor de meeste mensen veilig. Het bevat echter van nature cafeïne, wat kan bijdragen aan verminderde slaap en rusteloosheid (20). Bovendien kan het consumeren van cafeïne terwijl je een actieve blaasontsteking hebt, je lichamelijke klachten verergeren. je kunt dus beter kiezen voor cafeïnevrije groene theeproducten (21). Hoge doseringen van supplementnen met groene-thee-extract worden geassocieerd met leverproblemen, maar het is onduidelijk of de supplementen de oorzaak zijn van deze problemen. Overleg met je zorgverlener als je geïnteresseerd bent in een groene-theesupplement en een geschiedenis hebt van verminderde leverfunctie (20).

Kortom: Reageerbuis- en dierstudies hebben aangetoond dat bepaalde verbindingen in groene thee een krachtige antibacteriële werking hebben tegen E. coli. Er zijn echter geen menselijke studies uitgevoerd die deze resultaten bevestigen.

6–8. Andere potentiële middelen

Verschillende soorten kruidenthee kunnen worden gebruikt om blaasontstekingen te behandelen en te voorkomen, maar ondanks hun populariteit zijn er nog maar weinig onderzoeken gedaan naar het gebruik ervan voor dit doel.

Peterseliethee

Peterselie heeft een licht vochtafdrijvend effect, dat zou kunnen helpen om de bacteriën die urineweginfectiede veroorzaken uit te spoelen. Twee casusverslagen wezen uit dat een combinatie van peterseliethee, knoflook- en cranberry-extract urineweginfecties bij vrouwen met chronische blaasontsteking voorkwam, maar er is meer onderzoek nodig om te bepalen of deze resultaten kunnen worden herhaald in grotere groepen (22, 23).

Kamillethee

Kamillethee wordt gebruikt in de kruidengeneeskunde om een breed scala aan fysieke kwalen te behandelen – waaronder blaasontstekingen. Net als peterselie heeft kamille een zwak vochtafdrijvend effect en bevat het plantaardig materiaal met ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen (24). Deze kenmerken worden verondersteld te helpen bij het verminderen van ontstekingen, het remmen van de bacteriële groei en het doorspoelen van de urinewegen van besmettelijke bacteriën, maar er is meer onderzoek nodig (24).

Muntthee

Theeën gemaakt van pepermunt en andere soorten wilde mint worden soms ook gebruikt als een natuurlijke remedie tegen urineweginfecties. Uit reagerbuisonderzoek is gebleken dat muntbladeren een antibacteriële werking hebben tegen verschillende blaasontsteking veroorzakende bacteriën zoals E. coli. Bepaalde verbindingen die in muntblaadjes worden gevonden, kunnen ook helpen om de bacteriële weerstand tegen antibiotica te verminderen (25). Er zijn momenteel echter geen studies beschikbaar om het gebruik van muntthee ter bestrijding van urineweginfecties bij de mens te ondersteunen.

Kortom: Sommige kruidentheeën zoals peterselie, kamille of pepermunt kunnen worden gebruikt om urineweginfecties te behandelen en te voorkomen. Toch is er wetenschappelijk bewijs voor deze remedies.

Kies altijd supplementen van hoge kwaliteit

Vaak wordt aangenomen dat kruidensupplementen en -medicijnen veilig zijn omdat ze natuurlijk zijn, maar dat is niet altijd het geval. Net als moderne medicijnen hebben ook kruidensupplementen hun eigen potentiële risico’s en bijwerkingen. Zo kunnen knoflook- en cranberrysupplementen een negatieve wisselwerking hebben met bepaalde soorten voorgeschreven medicijnen, terwijl langdurig gebruik van uva ursi kan bijdragen aan lever- of nierbeschadiging. Bovendien zijn in sommige landen, zoals de Verenigde Staten, kruiden- en voedingssupplementen niet op dezelfde manier gereguleerd als reguliere geneeskunde. Fabrikanten van supplementen zijn niet verplicht de zuiverheid van hun producten aan te tonen. Zo kan het gebeuren dat je verkeerde dosissen of ingrediënten en verontreinigende stoffen binnenkrijgt die niet op het etiket van het product vermeld staan. Om er zeker van te zijn dat de supplementen die je kiest van de hoogste kwaliteit zijn, moet je altijd kiezen voor merken die op zuiverheid zijn getest.

Kortom: Aangezien kruiden- en voedingssupplementen in veel landen niet gereguleerd zijn, moet je altijd kiezen voor merken die onafhankelijk zijn getest.

Wanneer moet je naar een arts gaan?

Als je vermoedt dat je een urineweginfectie hebt, raadpleeg dan zo snel mogelijk je arts. Zelfs lichte infecties kunnen snel verergeren en zich verspreiden naar andere delen van jouw lichaam, wat kan leiden tot zeer ernstige gevolgen voor je gezondheid. Het is dus niet aan te raden om te proberen een diagnose te stellen en jezelf te behandelen voor een urineweginfectie zonder de hulp van een medische professional. Communiceer in plaats daarvan openlijk en laat je zorgverlener weten of je geïnteresseerd bent in het proberen van plantaardige alternatieven in plaats van antibiotica. Hij of zij kan je helpen het veiligste en meest effectieve behandelplan voor uw infectie op te stellen.

Kortom: Zelfs een milde urineweginfectie kan snel verergeren en leiden tot meer ernstige complicaties. Daarom is het belangrijk om de hulp in te roepen van een gekwalificeerde gezondheidsdeskundige en je wens voor een meer natuurlijke behandeling te bespreken.

Samenvatting

Urineweginfecties zijn wereldwijd een van de meest voorkomende soorten bacteriële infecties. Ze worden vaak effectief behandeld met antibiotica, maar infecties komen vaak terug. Bovendien kan overmatig gebruik van antibiotica leiden tot negatieve gevolgen voor de gezondheid. Veel mensen kiezen voor natuurlijke en kruidensupplementen om hun urineweginfectie te behandelen en zo overmatige blootstelling aan antibiotica te vermijden. Hoewel het onderzoek naar hun doeltreffendheid beperkt is, zijn D-mannose, uva ursi, cranberry, knoflook en groene thee populaire keuzes voor natuurlijke behandeling en preventie van urineweginfecties. Bepaalde soorten kruidenthee kunnen ook helpen. Als je vermoedt dat je een urineweginfectie krijgt, raadpleeg dan een gekwalificeerde zorgverlener voordat je op eigen houtje met een kruidentherapie begint (met toestemming vertaald).

Bron: aHealthylife

Je kunt ook interesse hebben in:

10 gezonde en lekkere soorten kruidenthee

Doet het lopen van een marathon risico op infecties verhogen?