Omgaan met problemen: wat is jouw copingstijl?
(Global Heart | Esther Haasnoot) We hebben misschien geen controle over het leven, maar we krijgen wel controle over hoe we ermee omgaan.
Wat doe je met de apen en beren op je weg?
Leef je of overleef je? Het leven is onbetwistbaar en onvermijdelijk. Hoe mooi het ook is, het leven kan echt moeilijk zijn. En bij gebrek aan een duidelijke handleiding, kan het soms lijken alsof we meer struikelen dan dat we het gevoel hebben dat we er ongeschonden doorheen komen. Ieder van ons, zonder uitzondering, zal op zeker moment in het leven met ontberingen te maken krijgen. Maar we ervaren niet allemaal onze tegenspoed op dezelfde manier. Terwijl sommigen mensen zich verlamd voelen en met hun leven worstelen, benaderen anderen het leven als een katalysator voor groei.
Tussen de tijd dat we geboren worden en de tijd dat we sterven, is er een tijdruimte waarin we ervaren, interpreteren en reageren op wat we ervaren. De meeste mensen hopen niet alleen maar overleven, maar ook te gedijen binnen de tijd die ze krijgen. En hoewel maar een paar mensen zonder moeite kunnen gedijen, moet de rest van ons werken aan die ambitie.
Effectief omgaan met problemen
Wat doen we in het licht van de moeilijke dingen? Als het erop aan komt, is het verschil tussen volledig floreren en alleen overleven hoe we omgaan met onze omstandigheden.
Nu, voordat je mij ervan beschuldigt ongevoelig te zijn voor de benarde situatie van de minder bevoorrechten of degenen die zwaar belast zijn door de materie van genetica, opvoeding of omstandigheid, laat me een paar dingen verduidelijken.
Iedereen heeft zo zijn eigen manier van reageren op problemen. Psychologen noemen dat ‘copingstijlen’. Sommige copingstijlen richten zich erop om je beter te voelen: emoties uiten, vermijden, relativeren, afleiding zoeken. De actieve aanpak daarentegen richt zich op het probleem zelf.
Wat is “coping”?
Coping is een van het Engels (to cope with) afkomstige term die betekent: “omgaan met iets of opgewassen zijn tegen iets”. Deze psychologische term wordt gebruikt wanneer er gesproken over de wijze van het omgaan met problemen of stress. Voor de een kan coping moeilijk zijn, terwijl de ander er eerder vlot mee overweg kan.
Manieren van omgaan
- Passief blijven: Een probleem ontkennen of vermijden.
- Actief handelen: het aanpakken en oplossen van een probleem.
- Geruststellende gedachten hebben: geloven dat het probleem vanzelf zal oplossen of dat het op de één of andere manier wel goed komt.
- Gevoelens uitdrukken: door gevoelens te uiten zoals; spanning, verdriet, frustratie en agressie.
- Depressief gedrag: gevoelens van uitzichtloosheid, piekeren, schuld, schaamte.
- Palliatief reageren: zich richten op andere dingen buiten het probleem zelf, zoals bijvoorbeeld verslaving.
- Sociale steun zoeken: samen met anderen werken aan de oplossing.
De meesten van ons gebruiken deze copingstijlen door elkaar heen, al heeft iedereen wel een favoriete stijl, passend bij zijn karakter. De een is wat passiever, de andere juist heel actief. De een reageert emotioneel, de ander juist rationeel.
Als ik verwijs naar coping, heb ik het over wat er gebeurt als we onze problemen erkennen en de verantwoordelijkheid nemen om de strijd te verzachten en onze ellende te verlichten.
Als ik zeg teloorgaan; dan heb ik het over wat er gebeurt als we onze worstelingen vermijden of ontkennen. Als we de gevoelens die worstelingen oproepen negeren en wanneer we proberen onze verantwoordelijkheid te ontlopen om maar in dezelfde situatie door te kunnen gaan. Hoe moeilijk onze levens ook zijn, we hebben allemaal de keuze om het hoofd boven water te houden.
Dus, hoe kun je weten of je een effectieve copingstijl je aan het gebruiken bent?
Als je het aankan…
- Je erkent en accepteert dat het leven niet alleen maar zonneschijn, lolly’s en regenbogen is.
- Je herkent wat je voelt en doet wat je kunt om er doorheen te werken.
- Je erkent dat een groot deel van het leven buiten jouw controle is, maar hoe je erop reageert is dat niet.
- Je neemt de verantwoordelijkheid om het hoofd te bieden aan wat voor je ligt en je vindt een manier om ermee om te gaan.
- Je vraagt om ondersteuning wanneer je het nodig hebt.
- Je zorgt voor jezelf als het leven je in de steek laat.
- Je vindt manieren om een gevoel van betekenis te creëren uit de moeilijkheden die je tegenkomt.
- Je gebruikt je strijd als een bron van kracht.
Als je aan het vermijden of weglopen bent…
- Je vermijdt of bagatelliseert je moeilijkheden.
- Je geeft routinematig de schuld aan omstandigheden of andere mensen voor hoe je je voelt.
- Je reageert impulsief op uitdagingen en reflecteert daarna niet op die reacties.
- Je omzeilt pijnlijke emoties of onderdrukt ze wanneer ze naar boven komen.
- Je ontkent of weerstaat ondersteuning wanneer je het nodig hebt.
- Je probeert te verdringen; door de dingen niet te willen zien zoals ze zijn of door gevoelens naar beneden te drukken en te doen alsof alles in orde is terwijl dat niet zo is.
- Je zegt tegen jezelf dat jouw strijd niet belangrijk is en dat jouw emoties er niet toe doen.
- Je voelt je een slachtoffer van het leven, zonder andere opties dan het te verduren.
De keuze van je stijl hangt nauw samen de situatie en van het soort probleem waar je mee kampt. Als een bepaald probleem je blijft dwarszitten zonder dat je verder komt, probeer dan eens om een andere copingstijl.
Wees lief voor jezelf
In welke categorie je ook denkt te vallen, weet dat er geen waardeoordeel aan verbonden is. Je bent geen superieur persoon als je het aankan, en ook geen slechte persoon als je de neiging hebt om weg te lopen. In plaats van te oordelen of jezelf te vergelijken op basis van hoe je omgaat met de problemen van het leven, kun je overwegen na te denken over hoe je het liever zou doen. Als je het soort persoon wilt worden dat omgaat en betekenis creëert als het moeilijk wordt, doe dan bewust een dagelijkse oefening. Zoek naar inspiratie in de verhalen van mensen die enorme tegenslagen overwonnen en een manier vonden om te bloeien.
Viktor Frankl, een van die mensen van wie het verhaal van veerkracht een voorbeeld voor ons allemaal is.
Eén ding kan een mens niet worden ontnomen: de allerlaatste menselijke vrijheid – de keuze om onder alle omstandigheden zijn eigen houding te bepalen.
-Viktor Frankl
Bron: Global Heart
Je kunt ook interesse hebben in:
